Ai trả tiền lãi cho nhà đầu tư?

Theo Quyết định số 27/2007/QĐ-BTC ngày 24/4/2007 của Bộ Tài chính, kể từ ngày 01/03/2008, CTCK không được trực tiếp nhận tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng, mà phải chuyển về một ngân hàng thương mại do CTCK chỉ định.

Nhưng ngày 14/4 vừa qua, UBCK đã có Công văn số 611/UBCK-QLPH gia hạn cho các CTCK đến trước ngày 1/10/2008, bởi mới chỉ có 9 CTCK thực hiện việc này.

Tuy nhiên, nhà đầu tư đang băn khoăn về một vấn đề khác, đó là số dư tiền gửi trong tài khoản chứng khoán của họ có được trả lãi suất không và nếu trả thì CTCK trả hay ngân hàng trả?

Phụ thuộc vào CTCK

Theo Quyết định 27 thì CTCK sẽ "thoả thuận về lãi suất trên số dư tiền gửi chứng khoán" với nhà đầu tư mở tài khoản tại CTCK đó. Quan điểm thứ nhất cho rằng, không phải trả lãi suất tiền gửi vì chiếu theo quy định trên thì:

Thứ nhất, không có quy định chính thức mà nội dung trên chỉ có tại Phụ lục của Quyết định 27.

Thứ hai, cho phép sự thoả thuận giữa nhà đầu tư và CTCK. Như vậy, nếu không thoả thuận hoặc thoả thuận 0% lãi suất thì pháp luật không thể can thiệp.

Thứ ba, không có một yêu cầu nào bắt buộc CTCK phải trả lãi cho nhà đầu tư theo hệ thống luật chứng khoán hiện nay và cũng không có một quy định xử phạt nào nếu CTCK không trả lãi suất cho nhà đầu tư.

Quan điểm thứ hai cho rằng, bắt buộc phải trả lãi, vì quy định trên nhằm nhấn mạnh đến yếu tố "thoả thuận" về tỷ lệ lãi suất là bao nhiêu, còn lãi suất phải trả là việc đương nhiên.

Chắc rằng, đa số đều nhận thấy quan điểm thứ nhất là lôgíc và lý luận pháp lý chặt chẽ hơn. Vì vậy, có thể hiểu việc nhà đầu tư có được trả lãi suất hay không phụ thuộc vào CTCK.

CTCK hay ngân hàng có nghĩa vụ trả?

Mặc dù không trực tiếp được nhận tiền gửi từ nhà đầu tư nhưng Quyết định 27 vẫn yêu cầu và cho phép CTCK "phải quản lý tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng tách biệt khỏi tiền của chính CTCK". Điều đó được hiểu là CTCK vẫn có thể tiếp tục quản lý tiền của khách hàng.

Như vậy, việc CTCK hay ngân hàng trả lãi cho số dư tiền gửi chứng khoán tuỳ thuộc vào hai trường hợp sau:

- Trường hợp thứ nhất, CTCK chọn giải pháp chuyển hẳn việc gửi, rút và quản lý tiền gửi của nhà đầu tư cho ngân hàng. Theo đó, nhà đầu tư sẽ phải mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng. Tài khoản này liên thông với tài khoản chứng khoán.

Khi nhà đầu tư đặt lệnh mua, CTCK sẽ phong toả trực tiếp trên số dư để thực hiện lệnh. Trong trường hợp này, ngân hàng sẽ phải trả lãi số dư tiền gửi, vì tiền của nhà đầu tư được để tại ngân hàng. Thực tế, do hệ thống công nghệ chưa đáp ứng nên ít có CTCK và ngân hàng thực hiện được việc này.

- Trường hợp thứ hai thủ công hơn la, CTCK chỉ chuyển việc nộp và rút tiền sang ngân hàng. Theo đó, khách hàng mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng, sau đó khách hàng nộp trực tiếp hoặc uỷ nhiệm chi từ tài khoản tiền gửi sang tài khoản chứng khoán.

Trong trường hợp này, CTCK vẫn quản lý tiền của khách hàng, vì vậy CTCK phải trả lãi trên số dư tiền gửi cho khách hàng. Đây là giải pháp mà đa số CTCK lựa chọn.

Quyết định thuộc về nhà đầu tư

Như vậy, việc nhà đầu tư có được trả lãi suất trên số dư tiền gửi hay không cần căn cứ vào hợp đồng. Lời khuyên dành cho nhà đầu tư là nên xem xét kỹ mẫu hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán hoặc hợp đồng tài khoản tiền gửi có quy định về quyền được trả lãi suất hay không. Nếu cả hai mẫu hợp đồng không quy định thì điều đó có nghĩa là nhà đầu tư không được trả lãi suất trên số dư tiền gửi.

Để xây dựng hình ảnh tốt đẹp với nhà đầu tư cũng như tạo lợi thế cạnh tranh, sẽ có nhiều CTCK lựa chọn giải pháp trả trực tiếp hoặc thoả thuận với ngân hàng được chỉ định tính lãi trên số dư tiền gửi cho nhà đầu tư, nhưng cũng có thể có CTCK không thực hiện việc này.

Như vậy, suy cho cùng, được trả lãi hay không là do quyết định của nhà đầu tư chọn CTCK nào để "kết bạn".