Cách trị mụn nào hiệu quả ?

Mụn trứng cá (acne) (MTC) là một rối loạn thường gặp của da đặc trưng bởi các lỗ chân lông bị tắc nghẽn và viêm tấy. Bệnh thường gặp ở tuổi vị thành niên. Có đến hơn 80% bạn trẻ từ 12-24 tuổi đã từng bị mụn trứng cá. MTC có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng không phổ biến ở người 20-40. Một số người vẫn còn bị MTC cho đến hơn 40-50 tuổi. Nhiều phụ nữ trưởng thành vẫn bị MTC trong khi mang thai, trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc sau khi ngưng thuốc ngừa thai uống do những thay đổi về nội tiết tố. 

MTC hình thành khi nang lông trên da bạn bị tắc nghẽn bởi chất nhờn hoặc xác các tế bào da chết. Mỗi nang lông đều có chỗ đổ vào của các tuyến bã nhờn, tiết ra một loại dầu nhờn – gọi là Sebum - giúp bôi trơn lông tóc của bạn. Sebum bình thường chạy theo xung quanh thân lông tóc rồi sau đó đổ ra bề mặt da theo lỗ chân lông. Khi cơ thể bạn tiết ra quá nhiều sebum và các tế bào chết lấp nghẹt lỗ chân lông, cả hai sẽ trộn lẫn với nhau tạo ra một cái nút chặn mềm màu trắng. 

Nút chặn này có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn lỗ chân lông, làm cho thành nang lông phình to ra tạo nên mụn đầu trắng. Nếu lỗ chân lông vẫn mở và các chất bẩn bám vào làm cho các nút chặn chuyển màu đen, sẽ tạo ra mụn đầu đen. Vùng sưng sẽ nổi lên màu đỏ, chính giữa màu trắng khi nút chặn bị viêm sưng hoặc nhiễm trùng –mụn mủ. Sự viêm tắc lan sâu vào bên trong nang lông hình thành những cục u sưng nổi lên trên bề mặt da gọi là các mụn bọc. Các lỗ chân lông khác trên da bạn – nơi đổ của tuyến mồ hôi ra da - bình thường không bị mụn trứng cá.

MTC hiếm khi nặng, nhưng nó thường gây khó chịu và tạo sẹo trên da. Nếu được điều trị đúng phương pháp, bạn có thể kiểm soát được mụn và trong một chừng mực nào đó cũng có thể hạn chế được sẹo. 

Dấu hiệu và triệu chứng

MTC điển hình thường xuất hiện ở mặt, cổ, ngực, lưng, vai, da đầu và có thể ở dưới các dạng sau:

Mụn đầu trắng
Mụn đầu đen
Mụn mủ: nang lông bắt đầu có hiện tượng viêm và nhiễm trùng, nổi gồ lên và đỏ.
Mụn bọc. Những vùng dày nổi cộm dưới da, do sự tích tụ ngày càng nhiều các chất tiết ở nang lông bị tắc nghẽn. Nguyên nhân

Có 3 yếu tố chính góp phần hình thành MTC:

Tăng tiết bã nhờn (Sebum) quá nhiều
Sự tróc bất thường của các tế bào da chết
Sự tích tụ các vi trùng cơ hộiNgười ta chưa biết rõ nguyên nhân tăng tiết bã nhờn tạo MTC, nhưng hàng loạt các yếu tố thuận lợi đã biết như yếu tố hormone, vi trùng, một số loại thuốc, yếu tố di truyền, stress,…

Ngược lại với điều mà nhiều người nghĩ, thực sự thì thực phẩm ảnh hưởng rất ít đến MTC. Cả chocola lẫn các thức ăn béo đều không phải là nguyên nhân cũng như không làm nặng thêm MTC. MTC cũng không phải do tình trạng vệ sinh da kém; đôi khi chà rửa da quá nhiều hoặc bằng một số loại xà phòng, hoặc thoa xức một số loại thuốc có thể làm dị ứng da và thúc đẩy MTC nặng hơn. 

Yếu tố nguy cơ

Các thay đổi hormone trong cơ thể có thể gây kích thích hoặc làm cho MTC nặng thêm: 

Tuổi dậy thì, cả nam lẫn nữ
Phụ nữ trong khoảng 2-7 ngày trước khi hành kinh
Phụ nữ có thai
Người bị nhiều stress
Người sử dụng một số thuốc, cả cortisoneCác yếu tố nguy cơ khác có thể gặp:

Tiền sử gia đình có người bị MTCĐiều trị

Mục đích là làm tiết bã nhờn, giảm chu kỳ tế bào da, chống nhiễm khuẩn hoặc phối hợp. Hầu hết các liệu trình điều trị MTC đều không thể cho kết quả thấy được ngay sau 6-8 tuần. Các thuốc trị MTC đường uống chống chỉ định cho phụ nữ có thai, nhất là trong những tháng đầu. 

Một số phương pháp thường dùng như sau:

Thuốc thoa. Làm khô nhờn ở da, tiêu diệt vi khuẩn và cải thiện sự tróc của các tế bào da chết. Các thuốc bán tự do không cần kê toa tại các nhà thuốc thường nhẹ và chứa các hoạt chất benzoyl peroxide, sulfure, resorcinol hoặc salicylic acid. Các thuốc này hữu ích cho các loại MTC rất nhẹ. Nếu không đáp ứng, bạn cần đến thăm khám ở bác sĩ chuyên khoa da liễu để được điều trị đầy đủ hơn. Tretinoin (Retin-A, Renova) và adapalene (Differin) là các dẫn xuất thường dùng của vitamin A. chúng giúp ngăn chặn sự hình thành nút chặn ở lỗ chân lông. Một số kháng sinh tại chỗ cũng có tác dụng tốt, nhờ ức chế sự phát triển quá mức và tiêu diệt vi khuẩn. Thường thì sự phối hợp của 2 loại thuốc này cho kết quả tối ưu.

Kháng sinh toàn thân dùng dường uống thường được chỉ định cho MTC trung bình và nặng nhằm tiêu diệt vi khuẩn và ức chế hiện tượng viêm. Việc điều trị kháng sinh này thường phải kéo dài nhiều tháng và thường phải phối hợp với các loại kháng sinh tại chỗ. 

Isotretinoin. Đối với các mụn bọc sâu, kháng sinh có thể không đủ hiệu quả. Isotretinoin (Accutane) là một thuốc rất hiệu quả giúp làm lành các mụn bọc cũng như các mụn không đáp ứng với các biện pháp điều trị khác. Thuốc này thường được dùng trong những trường hợp MTC nặng nề nhất. Tuy có tác dụng rất mạnh nhưng việc sử dụng phải hết sức thận trọng dưới sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ chuyên khoa da liễu vì có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm. 

Thuốc ngừa thai uống. Dạng phối hợp giữa norgestimate và ethinyl estradiol (Ortho-Cyclen, Ortho Tri-Cyclen), có khả năng làm giảm MTC ở phụ nữ. Tuy nhiên loại thuốc này có thể gây nhiều tác dụng phụ, cần phải có sự hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng.

Phẫu thuật thẩm mỹ, giúp giảm bớt các vết sẹo do MTC để lại. Quá trình thường gồm cắt lọc, bóc bỏ các vùng da bị thương tổn bằng hóa chất hoặc bằng cách đông lạnh chúng, sau đó phục hồi tái tạo bề mặt bằng kỹ thuật dermabrasion hoặc laser. Dermabrasion là kỹ thuật chỉnh hình da dùng cho những trường hợp sẹo nặng hơn, bằng cách loại bỏ lớp da ngoải cùng bằng môt bàn chải sắt quay tròn tốc độ nhanh. Kỹ thuật laser dùng các sóng ngắn của ánh sáng cực mạnh để lấy đi lớp ngoài của da. Tuy nhiên phẫu thuật thẩm mỹ gặp trở ngại nếu như da bạn có xu hướng tạo nhiều mô sẹo, sau phẫu thuật có thể làm da bạn tạo sẹo xấu hơn.

Tự chăm sóc

Hầu hết MTC có thể tránh được hoặc kiểm soát được nhờ vào việc quan tâm chăm sóc da đúng mức chỉ với những kỹ thuật cơ bản sau:

Rửa sạch những vùng da tổn thương hoặc có bất thường bằng những dụng cụ hay chất tẩy rửa nhẹ. Không nên dùng các loại sản phẩm như bàn chải mặt, chất làm se da hoặc mặt nạ vì chúng có thể hây dị ứng da và làm MTC nặng thêm lên. Việc chà rửa da quá mức cũng có thể kích thích gây phản ứng da. 
Cố thử với các dạng dược mỹ phẩm nhẹ giúp giảm nhờn và cải thiện sự bong tróc của tế bào da chết. 
Tránh không để bị dị ứng. Cẩn thận khi dùng các thuốc bôi, ngay cả các thuối bôi chứa corticoid. Tránh ánh nắng mặt trời, giảm stress,…
Đề phòng với những gì tiếp xúc với da mặt. Nên giữ râu sạch hoặc cạo râu, khi nghỉ nghơi không nên dùng tay hay các đồ vật khác (như gối,mền,…) che trên mặt. Quần áo hoặc mũ quá chật cũng có thể là vấn đề, nhất là khi bạn đang ra mồ hôi. Mồ hôi, cáu bẩn trên da và chất nhờn đều góp phần tạo nên MTC. 
Không nên lở, nặn mụn, vì có thể gây nhiễm trùng và làm sẹo xấu. Hầu hết các MTC đều có thể được làm sạch mà không cần đến các biện pháp can thiệp kiểu này. Nếu cần điều trị xâm nhập như vậy, tốt nhất nên có sự hướng dẫn của bác sĩ.

E nghe nói chanh có thể làm giảm mụn. điều này có đúng ko ah ? Còn nghệ tươi ép lấy nước rồi lấy bông cotton thấm vào rùi sức lên mặt vào buổi tối thì có kết quả gì hay ko ?

Hiện chưa có loại thuốc nào đem lại hiệu quả cao trong lĩnh vực điều trị liền sẹo và vết thâm do mụn trứng cá.

Với các vết sẹo đã hình thành, tùy theo đặc tính (độ sâu, hình dạng, vị trí), chuyên gia da liễu sẽ chọn phương pháp thích hợp để điều trị: Ngăn mụn bằng laser.

Khi mụn đã thành sẹo lõm, hiện chưa có thuốc bôi nào giúp chữa khỏi. Muốn chữa được sẹo lõm phải thực hiện thủ thuật để nâng mô xơ dưới da mặt lên để lấp đầy chỗ sẹo lõm hay nạo chỗ sẹo đi, tạo vết thương mới, sau đó đắp gel hoặc cấy ghép da để nâng sẹo. Khi các vết sẹo đã đầy và lành, bác sĩ sẽ tiếp tục áp dụng cà sẹo cho phẳng. Siêu mài mòn làm mịn da

Trong phương pháp chữa sẹo mụn hiện nay, các chuyên gia thường dùng kỹ thuật siêu mài mòn kỹ thuật số để mài mòn bề mặt da ở vùng sẹo, lấy đi lớp tế bào trên cùng của biểu bì để vùng da đó mịn màng, bằng phẳng hơn.

Ngoài ra, nên chọn lựa các sản phẩm tẩy rửa, dưỡng da phù hợp như: các sản phẩm rửa mặt êm dịu da, không chứa cát nhám; các sản phẩm dưỡng có ghi chú “non-acnegenic” (không tạo mụn) hoặc “non-commedogenic” (không tạo cồi).

Người bệnh nên mỗi ngày rửa mặt 2-3 làn (không nên nhiều hơn). Nên rửa mặt bằng nước sạch khi da khô, đỏ, ngứa do tác dụng của thuốc đang điều trị bệnh. Có thể dùng thêm sản phẩm rửa mặt thích hợp (sữa rửa mặt đặc trị mụn) 1 lần vào buổi tối khi da nhờn. Khi rửa mặt không nên dùng xà bông chà xát.

Điều tiết chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý

Để điều trị mụn trứng cá người bệnh phải hạn chế ăn ngọt, nhiều tinh bột, chất béo; ngủ điều độ, tránh thức khuya; tạo đời sống tinh thần lành mạnh, giảm thiểu stress và mất ngủ; bảo vệ da chống nắng như hạn chế đi nắng, đeo khẩu trang, đội nói rộng vành, bôi kem chống nắng. Người bệnh nên kiên trì đến bác sĩ da liễu khám bệnh nhiều lần và liên tục. Không nên dùng thuốc theo lời khuyên của bạn bè, người quen hoặc tự mua thuốc dùng, vì việc điều trị ở mỗi người có kết quả khác nhau, phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người và đặc điểm mụn ở mỗi người cũng khác nhau.

Chúc bạn luôn khỏe.

Chào bạn

Bạn thử làm theo cách này của mình nhé:

Mụn trứng cá là biểu hiện của sự viêm nhiễm tuyến bài tiết chất nhờn ở nang chân lông, khi da bị mụn bạn cần chăm sóc da thật nhẹ nhàng, tránh sờ và nặn mụn. Hãy áp dụng những phương pháp điều trị bằng rau quả thiên nhiên sẽ giúp bạn vừa tiết kiệm lại an toàn cho da.
 
* Trị mụn trứng cá

1. Rau diếp cá: Rau diếp cá có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu, ngăn ngừa mụn trứng cá và mụn nước, làm đẹp da. Khi dùng, nên vò nhuyễn lá, vắt lấy nước, trộn với một ít cám gạo, thêm vài giọt dầu ôliu, đắp lên mặt 10-15 phút. Rửa sạch bằng nước lạnh

2. Violet: Cho 30g cánh hoa violet vào nồi nước tinh khiết (1.000ml) đun trong vòng 10 phút. Một phần nước dùng để uống như trà, một phần nước cô đặc lại còn 80ml. Dùng nước cô đặc này thoa lên mụn trứng cá mỗi ngày 4 lần.

3. Tỏi và mật ong: Cho 6 nhánh tỏi vào trong một chén mật ong, phơi trong bóng tối tránh ánh sáng mặt trời từ 2-3 tháng, dùng hỗn hợp này đắp mặt thay mặt nạ dưỡng da sẽ làm da luôn sạch sẽ và trắng mịn màng.

Tỏi có tác dụng tăng cường sự bài tiết hocmon, tăng cường sức sống cho tế bào và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da mới. Chất alixin trong tỏi có tác dụng khử trùng bảo vệ tế bào da, tăng cường sức đề kháng, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn làm cho da trắng mịn và không bị mụn.

4. Giấm lâu năm với trứng gà: Lấy 1 quả trứng gà ngâm vào 200ml giấm lâu năm (khoảng 3 năm). Ngâm 3 ngày, 3 đêm, khi nào bóp thấy quả trứng mềm là được. Sau đó vớt trứng gà ngâm từ trong giấm ra, đậy kín để dùng dần.

Lau vùng da bị mụn cho sạch với nước hoa hồng, lấy lòng trắng trứng gà thoa lên chỗ bị mụn. Sau đó rửa sạch mặt với nước ấm.

5. Lá mướp non: Lấy lá mướp non rửa sạch để ráo, giã vắt lấy nước cốt. Lau sạch mặt bằng nước hoa hồng rồi thoa nước cốt lá mướp lên chỗ có mụn.

6. Đu đủ xanh: Lấy một miếng đu đủ xanh (cả vỏ và hạt non) xay nát, đắp lên vùng da bị mụn.

7. Chuối tiêu và mật ong: Nghiền một quả chuối tiêu với 5 thìa mật ong. Đắp lên vùng da bị mụn. Để khoảng 10 phút rồi rửa sạch với nước lạnh.

8. Mật ong và bột quế: Trộn 3 thìa mật ong và 1 thìa cà phê bột quế, bôi đều hỗn hợp này lên vùng da bị mụn trước khi đi ngủ, rửa mặt sạch vào sáng hôm sau với nước ấm.

9. Nước ép dưa leo: Ép dưa leo lấy nước, pha thêm vào một thìa cà phê kem tươi hoặc 2 thìa sữa tươi và một lòng trắng trứng, đánh đều, rồi lấy cọ quét dung dịch lên mặt để 15 phút rồi rửa mặt bằng nước ấm.

10. Lá lô hội: Dùng mũi dao cắt lát lá lô hội, lấy chất dịch tiết ra từ lá. Sau đó, nhẹ nhàng thoa chất dịch này lên những nốt mụn, để trong 10 phút, rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Cách này làm mát và giảm độ sưng tấy của mụn. Làm tuần 2 lần.

11. Hạt nhục đậu khấu: Tán hạt nhục đậu khấu với sữa tươi, đắp lên vùng da bị mụn, sẽ không để lại sẹo.

12. Chè nhân ý dĩ đậu xanh: Rửa sạch đậu xanh và ý dĩ cho vào nồi hầm chín, sau đó bỏ đường phèn (không nên cho ngọt quá), mật ong khuấy đều. Đậu xanh có tác dụng thanh hỏa, giải khát, làm trắng da. Ý dĩ phòng ngừa và giảm mụn ở da mặt.

13. Nước vo gạo kết hợp với lá lô hội: Lấy nước vo gạo để lắng, bỏ nước trong bên trên, dùng muỗng nạo lấy nhựa nhớt bên trong lá lô hội (bằng với lượng nước vo gạo dùng trong ngày). Trộn đều hai thứ. Buổi tối trước khi đi ngủ lau mặt thật sạch, rồi thoa dung dịch trên lên mặt, thoa cho đều, đến sáng ngủ dậy rửa sạch mặt bằng nước ấm.

14. Nước cốt rau sam: Rau sam tươi 1 nắm (30-50g) rửa sạch, giã nhỏ (hoặc xay nhuyễn), ép lấy nước cốt để riêng, bã để riêng. Rửa sạch mặt, lau khô. Dùng bông thấm nước cốt rau sam bôi lên vùng da bị mụn. Có thể bôi nhiều lần trong ngày, khô lại bôi tiếp. Lúc ngủ trưa (hoặc tối), có thể đắp xác và nước cốt rau sam lên mặt để ngủ. Với cách làm này, làn da không chỉ mát dễ chịu mà các nốt “đèn pin” cũng sẽ lặn dần.

15. Cà rốt và sữa chua: Xay nhuyễn cà rốt rồi trộn đều với sữa chua (thành hỗn hợp sền sệt), xoa lên mặt để khoảng 20 phút rồi rửa bằng nước sạch. Sữa chua diệt vi khuẩn, trị mụn trứng cá, sinh tố A làm lành sẹo, mờ vết thâm.

16. Lá bạc hà: Lá bạc hà tươi rửa sạch nghiền nát, đắp lên mặt hằng đêm sẽ giúp làm sạch da, lành những mụn trứng cá bị nhiễm trùng và loại bỏ các loại mụn khác trên mặt.

17. Nước chanh và bột quế: Chanh quả vắt lấy 1 thìa cà phê nước cốt trộn với 1 thìa cà phê bột quế, bôi lên vùng da bị mụn trên mặt.

18. Đắp cà chua: Cắt quả cà chua thành những lát tròn, mỏng. Nằm lên giường và đặt những lát cà chua lên khắp mặt, đặc biệt ở những nơi nổi nhiều mụn. Giữ trong vòng 15 phút. Sau đó, lột bỏ cà chua trên mặt, rửa mặt bằng nước sạch rồi lau khô bằng khăn sạch.

18. Lá cải trắng: Dùng 3 lá cải trắng to, 1 chai không. Rửa sạch lá cải, trải lên mặt bàn khô, dùng chai nghiền. Khi lá cải chảy nước thì dừng. Làm 3 lần, mỗi lần 1 lá, 10 phút thay lá 1 lần. Mỗi ngày đắp mặt một lần ngoài tác dụng trị được mụn trứng cá cách này còn giúp cho làn da trắng mịn.

19. Mật ong, cam dầu, bột mỳ: Dùng 1 phần mật ong, 1 phần cam dầu, 3 phần nước, 1 phần bột mỳ pha trộn lẫn các phần nguyên liệu đó thành kem dưỡng da. Sau đó bôi kem này lên mặt trong vòng 20 phút, rửa lại mặt bằng nước sạch. Rất tốt cho da khô, có tác dụng chữa trị mụn lở, trứng cá, giúp da săn chắc, mịn màng.

20. Gai bồ kết và giấm gạo: Gai bồ kết 30g, thêm giấm gạo 100ml, sắc lấy nước đặc, lọc bỏ bã. Dùng bông sạch thấm nước thuốc, bôi vào chỗ da có mụn trứng cá, ngày 2-3 lần. Chữa mụn trứng cá bọc, mụn nước lở ngứa.

21. Dưa chuột và sữa tươi: Lấy một quả dưa chuột rửa sạch, thái lát tròn mỏng vừa đủ để đắp lên toàn bộ khuôn mặt, bỏ vào bát con rồi đổ một chút sữa tươi ngâm trong khoảng 5 phút.

Sau đó dùng tay vớt nhưng lát dưa chuột ra, lần lượt đắp lên toàn bộ khuôn mặt (bạn có thể đắp dưa chuột lên 2 hốc mắt). Để trong 10 phút rồi rửa mặt bằng nước ấm. Dưa chuột có tác dụng làm mịn da mặt, giảm bớt chất nhờn cùng với sữa tươi có tác dụng làm trắng da, giảm mọc mụn, giúp làn da tươi sáng, mịn màng.

 
1. Nước chanh: Mụn đầu đen thường bám dai dẳng ở hai bên cánh mũi, trên trán... Dùng nước chanh bôi lên chỗ mụn trước khi đi ngủ. Sáng ngủ dậy rửa sạch mặt với nước lạnh. Lặp lại việc này vào các tối tiếp theo cho tới khi mụn đầu đen thực sự hết hẳn.

2. Lòng trắng trứng gà: Lấy một miếng vải cotton mềm nhúng vào lòng trắng trứng gà và đắp lên vùng da mũi bị mụn đầu đen. Đợi cho đến khi miếng vải khô và cứng lại, lật nhẹ miếng vải, chúng sẽ lấy đi hết mụn đầu đen trên mũi bạn.

3. 170g sữa chua, 2 giọt tinh dầu húng quế, 2 giọt tinh dầu bạc hà, nước cốt 1 quả chanh, 1/2 viên men, 2 muỗng súp bột khoai tây (ngâm khoai tây vào nước khoảng vài giờ; trộn với 2 muỗng súp sữa tươi)

Cách làm: Trộn đều các thành phần trên, đắp hỗn hợp lên mặt, chú ý đắp nhiều lên những vùng có nhiều mụn trứng cá và mụn đầu đen. Để khoảng 10 hoặc 20 phút, sau đó rửa sạch bằng nước.
 
* Trị mụn cám
 
Lấy bột ngô trộn lòng trắng trứng gà đắp lên vùng da bị mụn cám, dần dần chúng sẽ biến mất

Lưu ý: Khi bị nổi mụn nhiều, bạn hãy ăn nhiều đậu, súp lơ trắng hay xanh. Chất xơ (fiber) có trong các loại rau này rất tốt để giảm mụn.