Danh nhân khoa học Thế Giới

ALBERT EINSTEIN - Nhà khoa học vĩ đại của nhân loại

Mặc dù thị trấn Princeton bang New Jersey là nơi có trường đại học lừng danh, nó vẫn chỉ là một thị trấn nhỏ bé, bảo thủ với các đường phố rợp bóng cây. Nó không phải là nơi người ta có thể trông mong được gặp gỡ những con người kỳ lạ ngoài đường phố. Đó là lý do tại sao một phụ nữ sẽ không bao giờ quên được một ngày vào năm 1940, khi còn là một cô bé, cô đột nhiên nhìn thấy một người đàn ông trông tức cười đang tiến lại phía cô. Bây giờ cô kể lại với các con mình, "Mẹ còn nhớ mái tóc man dại của ông ta trông ra sao - dường như nó được nạp điện vào. Ông ta thấp, quần áo rộng thùng thình dường như chỉ được mặc vào để che thân, giống như một cací mềm giữ giữ cho ta ấm áp vậy. Mũi ông ta to, hàng ria mép cứng ngắc và đôi mắt sâu. Ông đăm đăm suy nghĩ. Khi ông tiến đến gần, ông tình cờ nhận thấy mẹ và mỉm cười rất thú vị với mẹ. Thế nhưng ông ta vẫn tiếp tục vừa bước đi vừa suy nghĩ. Mẹ thấy ông ta đi dép, loại dùng trong phòng ngủ. Ông ta đã quên không đi giày. Mẹ nghĩ là mẹ đã tưởng tượng ra ông ta, rằng bằng cách nào đó ông ta đã bước ra khỏi quyển truyện thần tiên của mẹ, đi qua mặt mẹ như một hồn ma bên dưới những hàng cây ở thị trấn Princeton, bang New Jersey. Tối hôm đó, vào bữa cơm, khi mẹ kể cho cả nhà nghe về con người kỳ lạ, tức cười mà mẹ đã nhìn thấy đó, thì ông các con đặt dao và nĩa xuống, nhìn mẹ và bảo mẹ một điều hết sức khó tin: "Con ơi, hãy nhớ điều này. Bũa nay con đã gặp người vĩ đại nhất trên đời! Người đó là Albert Einstein đấy. Làm thế nào và tại sao ông ta lại đến thị trấn Princeton, bang New Jersey này là cả một câu chuyện đầy phấn đấu, thành công và đau buồn, con ạ."

Sinh năm 1879 tại thị trấn Ulm, nước Đức, khi Einstein lên hai thì cha mẹ ông di chuyển lên thành phố Munich mà ở đó cha ông mở tiệm bán đồ điện khí. Gia đình ông là người Do Thái nhưng họ đã không tuân theo các nghi lễ và phong tục tôn giáo theo truyền thống. Khi còn bé, Einstein tỏ ra chậm chạp trong lúc học nói và vào thưở thiếu thời, cậu đã bị coi là chậm phát triển. Nhưng khi lên 14, cậu đã hồi phục từ sự chậm phát triển ban đầu để tiến một mức độ mà cậu tự học các phép tính cao cấp và môn hình học trong sách giáo khoa. Lúc đó thì cậu biết mình muốn gì khi cậu khôn lớn. Cậu muốn trở thành một nhà vật lý và cậu miệt mài vào công việc nghiên cứu đầy trừu tượng.

Tuy nhiên gia đình cậu không có đủ tiền trang trải cho một nền học vấn cao cấp mà chàng thanh niên Albert cần đến. Công việc buôn bán của gia đình sa sút. Học buộc phải rời khỏi thành phố Munich để về sống ở Milan, nước Ý, nơi đó họ có một vài thân nhân. Đối với Albert thì gia đình cố xoay sở để gởi cậu đến trường kỹ thuật ở tỉnh Aarau, Thụy Sĩ, và sau này vào Viện Kỹ Thuật Liên bang ở Thành phố Zurich.

Vào năm 1901, khi hai mươi hai, Einstein bắt đầu dạy học, và vào năm 1902, cậu đi làm với chức vụ nhân viên văn phòng cấp bằng sáng chế tại thành phố Bern. Bây giờ đã có thể tự trang trải các chi phí, cậu lại tiếp tục việc học của mình tại Đại học đường Zurich mà tại đây cậu nhận được học vị Tiến sĩ vào năm 1905. Đây là thời kỳ cậu bắt đầu các công việc nghiên cứu và học tập dẫn đến kết quả sáng tạo ra lý thuyết lừng danh cua mình: THUYẾT TƯƠNG ĐỐI

Đối với hầu hết mọi người, không dễ mà giải thích được vì sao thuyết của Einstein cuối cùng đã làm rung chuyển toàn bộ thế giới khoa học và trí thức. Nhưng cũng do thuyết này mà các nhà khoa học đã không còn bao giờ nhìn thế giới như trước đó nữa. Nói một cách cơ bản, lý thuyết này đề ra, trong số các điều khác, rằng vận tốc tối đa có được trong vũ trụ này là vận tốc ánh sáng, rằng khối lượng gia tăng theo vận tốc, rằng chuyển động của một chiếc đồng hồ di chuyển trong không gian sẽ giảm đi khi vận tốc di chuyển của nó tăng lên, và rằng năng lượng thì bằng nhau và có thể thay đổi cho nhau. Điều đề ra sau này, được dựa vào công thức E=Mc2 (năng lượng bằng khối lượng nhân với bình phương vận tốc ánh sáng) về sau đã được chứng minh bằng việc tách nhân nguyên tử, mà dựa vào nó, trái bom hạt nhân được chế tạo. Sau này trong cuộc đời của mình khi được yêu cầu giải thích thuyết tương đối của mình cho một nhóm sinh viên trẻ, Einstein nói: "Khi bạn ngồi với một cô gái xinh đẹp trong hai tiếng đồng hồ, thì bạn nghĩ chỉ lâu hơn một phút thôi. Nhưng khi bạn ngồi trên một bếp lò nóng trong một phút, thì bạn cho là lâu hai giờ. Đó là tính tương đối."

Vào năm 1914, Einstein đã nổi tiếng khắp thế giới. Ông chấp nhận đề nghị làm giáo sư tại Viện hàn lâm Khoa học Phổ ở thành phố Berlin. Ông có ít nhiệm vụ phải làm, dạy học đôi chút và có vô số cơ hội để nghiên cứu. Đó là một địa vị lý tưởng, nhưng chẳng bao lâu sự thanh thản và yên tĩnh này bị Thế chiến thứ nhất phá vỡ. Einstein căm ghét bạo lực, mặc dù bản thân ông không có liên quan gì, nhưng chiến tranh và sự khổ đau do nó gây ra ảnh hưởng đến ông một cách sâu sắc. Ông mất đi sự thích thú trong nhiều công việc nghiên cứu của mình. Chỉ mãi đến khi hòa bình cuối cùng đã được vãn hồi vào năm 1918, thì ông mới vui vẻ làm việc trở lại.

Suốt trong những năm sau chiến tranh ở nước Đức, danh vọng đã dồn dập đến với ông. Ông chấp nhận trở thành Giám đốc Khoa Vật lý Lý thuyết của Viện Kaiser Wilhelm. Ông đoạt giải Nobel về Vật lý vào năm 1921. Nước Phổ (tên cũ của nước Đức ngày nay) phong cho ông làm công dân danh dự. Thành phố Potsdam tại Đức dựng tháp Einstein trong Viện Vật lý thiên văn của mình. Năm 1929, thành phố Berlin tổ chức lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 50 của ông. Là người nhút nhát nên Einstein đã không tham dự buổi lễ này, nhưng ông đã nhận được nhiều giỏ đầy thiệp, thơ từ và điện tín chúc mừng. Quà tặng gửi biếu ông đã có thể chất đầy một toa xe lửa chở hàng.