Sự khác biệt giáo dục giữa các nước và Việt Nam?

việc du học tại đất nước này bạn phải chuẩn bị tinh thần cho rất nhiều những khác biệt trong giáo dục tại Mỹ và Việt Nam cũng  như các nước khác, từ những khác biệt trong hệ thống giáo dục của nước này đến cách thức và luật định trong những khóa học mà bạn tham gia.

Cấu trúc chương trình học

Tùy thuộc vào chương trình học mà bạn đăng ký sẽ có những cấu trúc khóa học khác nhau. Tuy nhiên trên chúng đều được thiết kế trên 1 nền tảng cấu trúc chung của các chương trình giáo dục tại Mỹ. Đối với những chương trình ban đầu trong bậc học cử nhân, một số yếu tố sau sẽ quyết định điểm số của sinh viên. Đầu tiên là hai kỳ thi giữa và cuối kỳ. TBạn cũng phải chú ý rằng trong suốt kỳ học bạn sẽ nhận được rất nhiều các bài tập nhóm, tiểu luận hay các bài kiểm tra nhỏ rải rác.

Khác biệt về hệ thống giáo dục giữa Mỹ và Việt Nam

Những bài kiểm tra hay bài tập nhóm có thể chỉ chiếm những phần trăm nhỏ trong tổng số điểm (thông thường những bài kiểm tra chỉ chiếm khoảng 5% trong tổng số điểm) nhưng tổng số điểm của tất cả các bài tập này trong suốt kỳ học có thể chiếm một phần điểm không nhỏ. Điểm danh cũng là một phần quan trong trong quá trình học, thông thường nó sẽ chiếm khoảng 10% trong tổng số điểm. Chỉ cần đi học chăm chỉ và đều đặn bạn đã có được 10% điểm. Và những môn học về sau, cấu trúc của các môn học cũng như chương trình học sẽ trở nên khó khăn hơn.

Đạo văn (Plagiarism)

Có thể ở Việt Nam học sinh và sinh viên đã quá quen thuộc với việc “đạo văn”, tuy nhiên khi học tập tại Mỹ (và một số nước khác như Anh, Úc..)  các sinh viên sẽ không bao giờ mong muốn bị cho là thiếu trung thực trong học tập. Sinh viên sẽ phải đối mặt với những hình phạt rất nặng cho những hành động “ăn cắp” ý tưởng hay lấy những những nghiên cứu của người khác mà không ghi rõ nguồn gốc thông tin (citation), tùy theo mức độ của việc “đạo văn” mà các hình thức phạt khác nhau, thậm chí bạn sẽ có thể bị đuổi khỏi trường học. Các trường đại học thường sử dụng những phầm mền như Turnitin để kiểm tra các bài tiểu luận, nghiên cứu... của sinh viên. Theo đó, nếu sinh viên sử dụng các tài liệu nghiên cứu của người khác thì sẽ bị phần mềm này phát hiện.

Tuy nhiên để tránh những trường hợp do vô tình trùng lặp những câu chữ hoặc khi sinh viên sử dụng những thông tin từ những nghiên cứu khác như một tài liệu trong bài của mình phần mềm này cũng đã đưa ra một chương trình có tên là WriteCheck. Sinh viên có thể đăng tải bài của mình lên trang này trước khi nộp bài chính thức lên Turnitin để kiểm tra những dữ liệu lấy từ nghiên cứu khác có bị liệt vào diện “đạo văn” hay không và có những chỉnh sửa kịp thời. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc trong quá trình làm bài thì tốt nhất nên hỏi các giảng viên của mình.

Hệ thống giáo dục mỹ: Điểm số

Thường các hệ thống thang điểm tại các quốc gia là khác nhau. Trong khi tại Việt Nam các chương trình học chấm trên thang điểm 10 thì tại Mỹ điểm cao nhất là điểm A. Mỹ cũng có sự khác biệt trong phân loại thang điểm. Ví dụ dưới đây là phân loại thang điểm của trường đại học Washington:

Hạng A : điểm từ 3,9-4,0
Hạng A- : điểm từ 3,5-3,8
Hạng B+: điểm từ 3,2- 3,4
Hạng B: điểm từ 2,9- 3,1
Hạng B- : điểm từ 2,5-2,8
Hạng C+: điểm từ 2,2- 2,4
Hạng C: điểm từ 1,9- 2,1
Hạng C- : điểm từ 1,5- 1,8
Hạng D+: điểm từ 1,2-1,4
Hạng D: điểm từ 1,1- 1,9
Hạng D- : điểm từ 0,7- 0,8 (thang điểm thấp nhất nhưng vẫn lấy được tín chỉ của môn học)
Hạng F: điểm từ 0,0 (không lấy được tín chỉ của môn học)

Ngoài ra còn một số hình thức xếp hạng khác trong thang điểm tại Mỹ như:

I = chưa hoàn thành (Incomplete)
S = Đat (Satisfactory )
NS = không đạt (Not satisfactory)
CR = Nhận được tín chỉ (Credit Awarded)
NC =  Không nhận được tín chỉ (No Credit Awarded )
W = Rút khỏi hóa học do có lý do về chuyên môn ( Withdrawal)
HW = Rút khỏi khóa học do có lý do đặc biệt (Hardship withdrawal)

Và điểm số trung bình qua các môn học (tương tự như ví dụ bên trên của trường đại học Washington) thường được dùng để đánh giá lực học của sinh viên. Với những điểm số trung bình tầm 1.0 được coi là rất thấp (ở Việt nam có thế hiểu là mức dưới trung bình) và điểm số trung bình từ 3.5 trở lên là điểm khá giỏi. Tùy từng trường đại học sẽ có những khác biệt tuy nhiên đây là đây là cách tính điểm thông thường của các trường tại Mỹ.

Điểm các môn học thành phần thấp sẽ dẫn đến điểm trung bình GPA của kỳ học thấp. Và các sinh viên sẽ phải cố gắng trong những môn học của kỳ sau để có điểm trung bình GPA toàn khóa học tốt. Nhưng các bạn đừng quên những môn học của các kỳ đầu sẽ dễ hơn các kỳ về sau vì thế bạn nên cố gắng có được những điểm số cao ở những kỳ đầu để có cơ hội chắc chắn về điểm số trung bình GPA cao.

Vài lời tâm sự về sự khác biệt giữa nền giáo dục Việt Nam và quốc tế.

Tôi hiện đang định cư tại một nước ở Châu Âu. Nhiều lần lên mạng đọc thông tin về tình hình giáo dục ở Việt nam thấy chạnh lòng thương các cháu quá. So sánh mức độ học tập của các em ở Việt Nam với những học sinh ở bên này, sự khác biệt là rất lớn. Các cháu ở bên này được giáo dục dựa trên nền tảng của khả năng tiếp thu kiến thức theo độ tuổi, trong khi đó ở Việt Nam phương pháp phổ biến vẫn là nhồi nhét.

Cháu lớn nhà tôi năm nay năm tuổi, hiện đang theo học lớp mẫu giáo lớn tại một trường tiểu học.

Hệ thống trường lớp bên này được phân bổ thành hai cấp: Primary School và Secondary School, sau đó sẽ chuyến tiếp lên hệ Cao đẳng, đại học.

Các cháu được tiếp nhận từ năm lên bốn tuổi, bắt đầu học Junior Infant (mẫu giáo nhỏ), năm tiếp theo là Senior Infant (mẫu giáo lớn). Ngoài hai môn chính là ngôn ngữ và toán còn có khác môn khác như là: vẽ, hát, nhảy múa, thể dục, thể thao, nấu ăn (rất cơ bản), thủ công và dã ngoại.

Họ đặc biệt rất khuyến khích các em vẽ, tô màu và thể hiện ước mơ, suy nghĩ của mình qua những bức tranh các cháu vẽ. Họ dậy các cháu làm những món bánh đơn giản (với sự hỗ trợ của cô giáo) và làm những món thủ công cắt từ giấy.

Nói ngắn gọn, phuơng pháp giáo dục của họ khuyến khích trẻ tận dụng tối đa tính sáng tạo của từng cá nhân thông qua nhưng môn học mà các cháu yêu thích. Những điều trẻ đuợc học ở trường thường liên hệ rất chặt chẽ với môi trường sống của các cháu.

Năm đầu tiên, về mặt ngôn ngữ, mục tiêu chính sẽ là để các cháu nhận biết mặt chữ, viết chữ đúng cách, nhận biết âm thanh của từng chữ (chẳng hạn chữ A thì phát ra âm ah, chữ C thì phát ra âm Khờ vv). Ngoài ra các cháu còn được học các bài thơ đơn giản đã được phổ thành nhạc, vừa học vừa hát luôn. Về mặt toán học, các cháu nhận mặt số từ 1 đến 10, làm các phép cộng trừ trong phạm vi 5.

Năm thứ hai, các cháu sẽ bắt đầu học đọc những quyển sách rất đơn giản, với những từ và câu được lặp đi lặp lại nhiều lần trong một bài đọc. Về toán, các cháu tập đếm đến 20 và làm phép cộng trừ trong phạm vi 10.

Mục tiêu đề ra là như thế, nhưng các cháu không bị ép buộc là phải học theo một chuẩn nhất định nào. Quan điểm của họ là, mỗi người sinh ra có năng lực học tập và làm việc khác nhau. Chính vì thế kết quả học tập của các em không bao giờ được công khai trước lớp, mà chỉ đươc thông báo tới phụ huynh của cháu. Điều này sẽ giúp cho các em học yếu không bị sức ép về tâm lí mà trở nên tự ti khi bị so sánh.

Tuy nhiên về mặt hạnh kiểm và đạo đức thì sẽ được thông báo một cách công khai trực tiếp trên lớp. Họ có hệ thống Star Chart. Mỗi em sẽ được phát 10 stars mỗi tuần, em nào không ngoan, vi phạm nội qui lớp sẽ bị trừ đi một star. Em phạm lỗi lần thứ ba mới bị trừ điểm, còn hai lần đầu sẽ bị nhắc nhở và cảnh cáo. Em nào giữ được nhiều stars sẽ được thưởng.

Cô giáo sẽ tạo điều kiện tối đa để các em phát huy hết khả năng của mình. Việc mắng mỏ, đánh đập các cháu sẽ bị coi là phạm pháp.

Đọc báo mạng về tình hình học tập ở Việt Nam, thấy các cháu học lớp một còn vất vả hơn cả những sinh viên học đại học bên này. Các cháu học ở trên lớp chưa đủ còn phải đến nhà cô học thêm. Cả tuần có được mỗi ngày chủ nhật không phải đi học, thì lại ngập đầu với một đống bài tập về nhà.

Vấn đề học tập chạy theo thành tích của các truờng Việt Nam đã là chuyện: "Biết rồi khổ lắm nói mãi...".

Điều tôi muốn đề cập ở đây là sự khác biệt về cách giáo dục của các trường quốc tế và các trường công ở Việt Nam. Theo tôi, có lẽ các truờng quốc tế ở Việt Nam cũng đang cố gắng áp dụng phương pháp giảng dạy của các nước Châu Âu, nên khi các em học sinh ở những trường này khi sang học truờng công đã không theo kịp tốc độ "nhồi nhét" ở những truờng đó.

Tôi chỉ xin mạo muội đề cập đến một trong nhiều lí do tại sao các em học trường quốc tế học lực lại kém hơn so với các em trường công.

Bản thân tôi cũng xin tự nhận rằng nếu con trai tôi về học ở một trong những truờng công của Việt Nam, chắc chắn cháu sẽ xếp hàng gần bét trong lớp.

Nhưng có một điều tôi dám khẳng định rằng con trai tôi không bị tước đi hết thời gian của mình để dành vào việc học tập, mà vẫn có thời gian để làm một cậu bé con năm tuổi, được chơi, được giải trí trong những ngày cuối tuần theo đúng nghĩa của một ngày nghỉ.

Thiết nghĩ phương pháp giáo dục của Việt Nam mình có nên thay đổi để trẻ thơ được trở về với đúng nghĩa của trẻ thơ ????