Tại sao CBCNV làm việc trong công ty CP mua cổ phiếu phát hành mới của công ty lại cao hơn các cổ đông của công ty?

Có thể khẳng định ngay rằng cách hiểu như trên là có sự hiểu lầm.

Sự hiểu lầm này xuất phát từ những ưu đãi của Nhà nước ta nhằm tạo điều kiện cho cán bộ công nhân viên (CBCNV) làm việc trong DNNN thực hiện cổ phần hoá có điều kiện mua cổ phần để làm chủ doanh nghiệp. Chính sách ưu đãi của Nhà nước ta đối với CBCNV được cụ thể hoá trong các văn bản pháp luật về cổ phần hoá, theo đó các CBCNV trong doanh nghiệp thường được mua một số cổ phần ưu đãi với giá thấp hơn giá phát hành cho các đối tượng khác. Theo Thông tư số 126/TT-BTC hướng dãn Nghị định 187/CP về cổ phần hoá quy định giá bán cổ phần ưu đãi cho CBCNV được giảm 40% so với giá đấu thành công bình quân. Như vậy, việc bán ưu đãi cho CBCNV chỉ được thực hiện trong trường hợp chào bán cổ phần lần đầu của DNNN cổ phần hoá (giai đoạn trước khi trở thành công ty cổ phần).

Khi đã trở thành công ty cổ phần, cổ đông là người có quyền lực cao nhất trong công ty và cổ đông thực hiện quyền lực của mình thông qua đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ). Quyền của cổ đông thường được quy định trong Luật công ty (ở Việt Nam là Luật doanh nghiệp) và Điều lệ công ty.

Trong một đợt phát hành cổ phần mới, về nguyên tắc cổ đông bao giờ cũng là người đầu tiên “được ưu tiên mua cổ phần mới chào bán tương ứng với tỷ lệ cổ phần phổ thông của từng cổ đông trong công ty” (Điều 53.1 (c) Luật Doanh nghiệp 1999 và Điều 79.1 Luật Doanh nghiệp 2005). Trong các trường hợp thông thường, thông lệ quốc tế cũng như các quy định trong Luật Doanh nghiệp Việt Nam đều cho thấy nguyên tắc chào bán cổ phần cho các đối tượng khác (không phải là cổ đông) không được ưu đãi hơn cổ đông hiện hữu.

Vì vậy, trong một công ty cổ phần, việc CBCNV mua cổ phần mới phát hành với giá cao hơn giá dành cho cổ đông là bình thường và không có gì trái với các quy định hiện hành. Trong nhiều trường hợp, để động viên các CBCNV làm việc trong công ty, ĐHĐCĐ có thể quyết định thưởng cho CBCNV bằng cổ phiếu thưởng hoặc ưu đãi cho CBCNV được mua một số lượng cổ phiếu nhất định trong đợt phát hành mới với giá ưu đãi hơn các đối tượng khác không phải là cổ đông của công ty, và có thể bằng với giá phát hành cho cổ đông hiện hữu.