Xin cho hỏi về con HP trong dạ dày

Loét dạ dày - tá tràng là một bệnh lý thường gặp, dễ chữa nhưng rất hay tái phát. Từ lúc người ta tìm ra vai trò của vi khuẩn Helicobacter Pylori (H.Pylori) trong loét dạ dày - tá tràng thì việc chữa bệnh này có nhiều khả quan hơn. Nếu diệt H.Pylori thì giảm được 80% tái phát bệnh, giúp mau lành ổ loét, giảm nguy cơ xuất huyết (ở người đã bị xuất huyết).

Nhiễm xoắn khuẩn HP

H.Pylori (HP) là một xoắn khuẩn gam âm, thường gây bệnh mãn tính ở người như viêm dạ dày mãn tính. Nó cũng có vai trò trong loét dạ dày tá tràng và gần đây xác định được mối liên quan với ung thư dạ dày.

Ở các nước phát triển có mức sống cao, vệ sinh phòng bệnh tốt thì ước lượng có 20% người dưới 40 tuổi và 50% người trên 60 tuổi bị nhiễm HP, rất hiếm phát hiện trên trẻ em. Còn ở các nước đang phát triển thì phần lớn người lớn bị nhiễm và có 10% trẻ em từ 2-8 tuổi bị nhiễm HP.

Những người trên 45 tuổi nên xét nghiệm tìm H.Pylori khi: rối loạn tiêu hóa, giảm cân, xuất huyết, thiếu máu, khó nuốt. Điều đáng lưu ý là trong phân của tất cả người nhiễm đều có sự hiện diện của HP và 30% người nhiễm HP dạ dày trong mảng bám răng có sự hiện diện HP.

Một thông tin rất quan trọng nữa là trên chó và mèo người ta đã phân lập được Helicobacter Helmanii trong dạ dày, H. Helmanii cũng gây viêm dạ dày của chó mèo. H. Helmanii cũng đã được tìm thấy trên người bệnh, do đó người ta khuyến cáo không nên hôn chó mèo.

Ở bệnh nhân, HP xâm nhập tế bào niêm mạc dạ dày gây xâm nhiễm tế bào viêm đưa đến viêm dạ dày mãn tính. Trong phần lớn các trường hợp, HP không gây triệu chứng nhiễm khuẩn, nó chỉ làm tăng nguy cơ loét và ung thư tế bào tuyến dạ dày (vùng hang vị và thân dạ dày).

Vùng hang vị điều hòa tiết axit dạ dày thông qua việc tiết Gastrin (từ tế bào G) và somatostatin (tế bào D). Cùng với các yếu tố nguy cơ khác như: cơ địa người bệnh, môi trường, giới tính, gen, chế độ ăn, thuốc lá… HP làm tăng lên nguy cơ bệnh.

Chẩn đoán HP hiện nay có 2 phương pháp: xâm lấn và không xâm lấn. Phương pháp xâm lấn là phải nội soi dạ dày- tá tràng, qua đó người ta lấy một mẫu mô của dạ dày đem thử xem có HP không? Thử mô học (giải phẫu bệnh) giúp xác định loét và loại trừ bệnh lý ác tính của dạ dày.

Phương pháp không xâm lấn có 3 xét nghiệm thông dụng, bạn thở vào trong một dụng cụ, qua đó xác định xem có nhiễm HP hoặc xét nghiệm máu tìm kháng thể IgG chống HP hoặc tìm kháng nguyên HP trong phân.

Điều trị nhiễm H.Pylori

Tiêu diệt HP là mục tiêu quan trọng ở bệnh nhân loét dạ dày tá tràng, giảm được giá thành điều trị và giảm nguy cơ tái phát bệnh.

Chỉ định điều trị diệt HP được đặt ra với tất cả bệnh nhân loét dạ dày- tá tràng có xét nghiệm HP (+), viêm dạ dày mãn. Không được chỉ định khi xét nghiệm có nhiễm HP nhưng không có loét dạ dày tá tràng, tuy nhiên nếu bệnh nhân có tiền sử gia đình bị ung thư dạ dày thì phải dùng thuốc.

Giải Nobel y học năm 2005 thuộc về 2 nhà khoa học người Úc: Barry J. Marshall và J. Robin Warren đang giảng dạy tại Đại học Western Australia môn vi sinh và đã từng nhận được nhiều giải thưởng khoa học của hiệp hội Y khoa Úc. Ông Warren là một nhà giải phẫu bệnh học làm việc tại bệnh viện Royal Perth.

Công trình làm cho hai ông lãnh giải thưởng danh giá 1,29 triệu USD là việc phát hiện ra vi khuẩn gây loét dạ dày tá tràng Helicobacter Pylori (HP). Năm 1983, hai ông đã công bố sự phát hiện của mình về HP và giả thuyết về vai trò của HP trong bệnh nguyên của viêm loét dạ dày tá tràng. Đến nay giới khoa học đã khẳng định được mối liên hệ của HP với cả bệnh ung thư dạ dày, các chứng rối loạn tiêu hóa.

BS BÙI MINH TRẠNG (Báo Sài Gòn giải phóng)