Bệnh ung thư gan là gì?

Ở Việt Nam, căn bệnh này khá phổ biến, thường thấy ở tuổi 50-60, nhưng trẻ em 3-4 tuổi cũng có thể bị. Tỷ lệ ung thư gan nguyên phát ở nam giới cao hơn nữ 4-8 lần.

Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, có nhiều yếu tố nguy cơ liên quan tới bệnh ung thư gan:

- Chứng xơ gan hoại tử do viêm gan mạn: Chiếm 15-20% các trường hợp ung thư hóa.

- Viêm gan do virus: Virus viêm gan B có mặt trong khoảng 70-80% các trường hợp ung thư gan ở Việt Nam.

- Ăn phải chất aflatoxin có trong nấm hay trong các loại ngũ cốc bị mốc (lạc, khoai tây, gạo, đậu tương).

Ở giai đoạn đầu, ung thư gan gần như không có triệu chứng hoặc rất ít triệu chứng điển hình. Do đó, nó dễ bị bỏ qua hoặc lẫn với các bệnh khác. Người bệnh có thể thấy mệt mỏi không rõ nguyên nhân, ăn uống kém, cảm giác nặng tức ở hạ sườn phải hoặc thượng vị nhưng không đáng kể, nên không để ý và hay bỏ qua. Thường khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện thì bệnh đã ở giai đoạn muộn. Bệnh nhân kém ăn, gầy sút nhanh, rối loạn tiêu hóa, đau hạ sườn phải. Lúc đầu đau ít, sau đau nhiều, càng ngày càng tăng, dùng các thuốc giảm đau thông thường không kết quả.

Ung thư trên gan lành thường có triệu chứng gan to với đặc điểm cứng như đá dưới bờ sườn, to không đều, sờ mặt gan thấy có nhiều cục lổn nhổn to nhỏ khác nhau, có trường hợp nhìn thấy gan phồng lên hoặc khối u trên gan lồi lên, di động theo nhịp thở. Ung thư gan trên xơ gan hay gặp hơn, kèm theo triệu chứng của xơ gan: da xạm, bụng có dịch cổ trướng, vàng da, lách to. Khi các triệu chứng lâm sàng đã rõ, diễn biến của bệnh thường tăng nhanh trong 1-6 tháng, trung bình 2-3 tháng; hãn hữu có trường hợp trên 1 năm. Bệnh nhân tử vong do chảy máu đường tiêu hóa hay vỡ nhân ung thư, hôn mê gan do suy gan, suy mòn dần.

Hiện đã có nhiều kỹ thuật mới được áp dụng để chẩn đoán ung thư gan, kể cả ung thư gan sớm. Nếu phát hiện được ung thư gan giai đoạn sớm (khối u có kích thước khoảng dưới 3 cm), việc điều trị sẽ có hiệu quả cao. Vì vậy, cần phát hiện được ung thư gan khi nó còn bé bằng cách khám định kỳ, nhất là đối với các đối tượng có nguy cơ cao như người bị xơ gan, viêm gan mạn, người mang virus viêm gan B, C. Những người này nên làm siêu âm và định lượng AFP từ 3 đến 6 tháng/1 lần.

Có thể dự phòng ung thư gan bằng cách tiêm vacxin chống virus viêm gan B cho trẻ nhỏ và những người có nguy cơ mắc bệnh cao (thường xuyên phải tiếp xúc với máu, có người thân bị nhiễm viêm gan B, C). Trong sinh hoạt, ăn uống, cần loại bỏ các thức ăn bị mốc. Những người thuộc nhóm nguy cơ cần được khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ tại các cơ sở y tế.