Các lệnh kiểm tra khi mua CPU mới ...???

Vấn đề này cỏ vẻ đơn giản: Chọn CPU nhanh nhất, cần nhất mà bạn có thể chi tiền ? Trên thực tế, mặc dù giá cả là yếu tố quyết định nhưng những khái niệm “nhanh nhất”, “hợp túi tiền” và “cần tới” quá chung chung để có thể đưa ra quyết định cuối hay coi như một lời khuyên hữu ích. Hơn thế nữa, bạn còn cần cân bằng tổng thể nhu cầu của mình bởi khi mua CPU nhanh nhất, cao cấp nhất bạn rất có thể sẽ phải hạn chế tài chính cho RAM và như vậy đã vô tình hạn chế hiệu năng toàn hệ thống. Trong trường hợp đó, máy sẽ thường xuyên phải chờ để tráo đổi dữ liệu lên đĩa cứng và CPU “xịn” dù nhanh đến mấy không còn cách nào khác là chờ đợi một cách lãng phí do không có dữ liệu để giải quyết. Vì thế, việc tìm ra những yếu tố thực sự là mấu chốt để chọn lựa đúng một CPU cho máy tính của bạn rất quan trọng. Bài viết này sẽ làm rõ điều đó.

1. Mục đích của hệ thống:
Mỗi máy tính khi được lắp ráp đều có một mục đích nhất định mà người dùng hướng tới: sử dụng cho môi trường gia đình với duyệt web, soạn thảo văn bản ? hay thu phim, biên tập video số ?. Trong trường hợp khác, máy tính cũng có thể trở thành kho ảnh số cá nhân cho gia đình bạn, hoặc đóng vai trò máy làm việc tham gia một mạng riêng ảo VPN. Bạn cần phải định hướng rõ ràng mục đích mà mình mua máy tính trước khi xây dựng cấu hình cụ thể. Nếu dùng chung trong các thành viên gia đình và duyệt web, chẳng có lý do gì để chi hàng đống tiền mua những linh kiện có đẳng cấp chỉ phục vụ cho game cả.Kho nhạc, phim số, ảnh gia đình sẽ là những thứ ngốn dung lượng đĩa cứng rất nhanh, bạn sẽ cần phải đĩa cứng lớn, màn hình chất lượng cao, hệ thống âm thanh (loa và soundcard) tốt.

2. Xem xét các khía cạnh sử dụng:
Đại đa số các bài chỉ dẫn đều tập trung xem xét mục đích sử dụng ứng dụng của bạn, tuy nhiên một điều thực tế là đôi khi những nhu cầu phụ và đặc điểm sử dụng lại quan trọng hơn các ứng dụng. Lấy ví dụ, bạn có thể sẽ biết ngay rằng một chiếc máy tính vốn chỉ dùng cho các công việc văn phòng không cần thiết phải có CPU cực mạnh trong khi việc biên tập hình ảnh kĩ thuật số sẽ là tác vụ đòi hỏi rất nhiều tài nguyên xử lý. Tuy nhiên điều này khi đem ra thực tế hiện tại lại có rất nhiều điểm phải quan tâm, trước tiên, một người dùng văn phòng thực sự sẽ cần nhiều thứ cùng lúc: vài cửa sổ duyệt WEB với nhiều tab, Microsoft Word đang hoạt động với một vài tài liệu cần soạn thảo, vài file Acrobat phục vụ vấn đề tham khảo và thậm chí là vài cửa sổ slideshow của PowerPoint đang được chỉnh sửa nốt.
Câu hỏi đặt ra là: công việc của bạn thuộc kiểu hình nào ? Câu trả lời khá khó khăn, dĩ nhiên, càng nhiều việc sẽ đòi hỏi càng nhiều tài nguyên CPU, tuy nhiên sẽ rất khó để xác định được những tác vụ phụ bạn sẽ cần tới máy tính xử lý gồm những gì, đôi khi, bạn có thể đem vài việc ở cơ quan về nhà giải quyết trên máy tính giải trí, hay tranh thủ biên soạn một đoạn Video mới chộp được trên máy văn phòng trước khi upload lên website cá nhân. Do đó không nên mua một CPU đắt tiền hơn chỉ để dự phòng thêm về những thứ không chắc đã xảy ra.

3. Xem xét tổng hợp nhu cầu những ứng dụng chính muốn sử dụng:
Mặc dù cần phải xem xét đủ các khía cạnh sử dụng như ở mục 2. Tuy nhiên, những ứng dụng chính bạn cần tới vẫn sẽ là yếu tố đáng kể ảnh hưởng tới quyết định lựa chọn cuối cúng. Nếu là một họa sĩ 3Dmax, bạn sẽ cần tới CPU mạnh hơn (dĩ nhiên còn cả RAM và card đồ họa nữa…).
Nhìn chung, đại đa số người dùng không phải chỉ sử dụng một ứng dụng duy nhất. Do đó việc nhìn nhận một cách khái quát nhu cầu sử dụng chung của mình rất quan trọng. Mặc dù bạn chắc chắn sẽ có một hoặc hai ứng dụng chủ đạo nhưng việc hiểu rõ nhu cầu chung sẽ tạo nên sự khác biệt lớn khi tiến hành xem xét tìm CPU nào cho phù hợp.

4. Hiểu rõ mỗi ứng dụng:
Bạn có biết mỗi ứng dụng có phương thức sử dụng CPU như thế nào hay không ?
Ai cũng biết và có thể nói rằng Microsoft Word sử dụng ít CPU hơn là Adobe Photoshop. Tuy nhiên nếu là một người dùng Photoshop chuyên nghiệp, hẳn bạn phải biết rằng thêm RAM sẽ hiệu quả hơn so với tăng cường CPU, hoặc thêm một đĩa cứng mới cho file tráo đổi của Photoshop sẽ cải thiện hiệu năng xử lý đáng kể. Do đó chi thêm tiền cho CPU khi mua sắm không phải là cách đúng.
Ngay cả đối với game máy tính, nhu cầu cũng rất khác nhau. Một game dạng bắn phá First Person Shooter như FEAR, Quake IV hay CounterStrike: Source sẽ hưởng lợi lớn từ card đồ họa cao cấp, nhưng những game chiến thuật như Supreme Commander hay Lord of The Ring: Battle for Middle Earth sẽ ngốn CPU dữ dội. Một số ứng dụng đời mới có thể hỗ trợ xử lý đa nhiệm đối với CPU đa lõi. Do đó bạn nên đọc tài liệu tham khảo của nhà sản xuất các loại ứng dụng và tìm hiểu kĩ cơ chế sử dụng tài nguyên máy bởi nó không chỉ giúp đỡ nhiều trong việc chọn lựa CPU phù hợp mà đôi khi còn cung cấp nhiều mẹo sử dụng để tận dụng tối ưu nền tảng phần cứng.

5. Xem xét các ứng dụng chạy nền (Background Task):

Bạn nhắm sử dụng Windows XP hay Vista ? Hãy nhìn vào thanh taskbar gần đồng hồ hệ thống và đếm số biểu tượng có ở đó. Ngoài ra, hãy nhấn Alt+Ctrl+Del để mở Task Manager xem xét các tiểu trình (thread) và dịch vụ (service) đang hoạt động. Mặc dù có nhiều trong số chúng chỉ ở trạng thái rỗi (idle) nhưng đại đa số đều cần một vài % tài nguyên CPU để thực hiện một vài tác vụ đặc biệt là những ứng dụng diệt Virus có chế độ bảo vệ thời gian thực (Real-time Protection), chống spyware hay bảo mật hệ thống. Dĩ nhiên bạn có thể tắt bớt đi, nhưng thường thì mỗi trong số chúng đều phục vụ một vài ứng dụng nhất định hoặc thói quen làm việc nào đó của bạn. Đặc biệt khi thường xuyên sử dụng các công cụ Desktop như Widget của Yahoo hay Gadgets của Windows Vista thì không chỉ RAM mà CPU cũng đóng vai trò quan trọng bởi các hiệu ứng được chủ yếu xây dựng xử lý qua CPU chứ không phải card đồ họa. Hơn thế nữa nếu là một thành viên nhiệt tình của các dự án tính toán cộng đồng như Folding@Home hay chia sẻ dữ liệu Peer-to-Peer kiểu Bittorrent thì càng nhiều tài nguyên CPU sẽ càng tốt, bạn thậm chí còn có thể xem xét giải pháp đa CPU hay CPU đa lõi.

6. Những người dùng khác cần gì ?:
Có thể bạn không phải là người dùng duy nhất sử dụng máy tính mà chia sẻ với nhiều người khác thông qua tính năng Fast User Switching của Windows. Thường thì những người dùng chung một nhóm sẽ có nhu cầu tương đối giống nhau, ví dụ trong văn phòng đại đa số là kiểm tra thông tin, soạn thảo hay duyệt web. Tuy nhiên đôi khi không phải vậy, đặc biệt là môi trường gia đình. Vợ bạn có thể chỉ chơi game Popcap hay đọc tin tức mỗi ngày, nhưng con cái hay chính bạn lại là fan hâm mộ của những game hành động thế hệ mới trong khi bản thân cần câu cơm chính cho cả nhà có khi lại phụ thuộc vào những tác phẩm từ Maya hay 3Dmax của bạn. Vì thế hay thu thập ý kiến những người sẽ dùng chung PC với mình và cân nhắc, tính toán chúng một cách hợp lý.

7. Xem xét máy tính hiện tại:
Có thể bạn đang sở hữu một máy tính tương đối và phân vân giữa mua mới hay nâng cấp cấu hình sẵn có. Nếu như thiên về hướng nâng cấp, đây sẽ là điểm bạn phải quan tâm hàng đầu. Nhiều khả năng bạn đã từng biết sức mạnh của Core 2 Duo mới ra, hay những ưu điểm của Athlon64 X2 mới. Tuy nhiên sẽ chẳng nghĩa lý gì nếu như bạn đang chạy một mainboard Socket 775 cũ với chipset 915 không hỗ trợ các loại CPU lõi kép. Như vậy dù muốn hay không, lựa chọn nâng cấp của bạn cũng bị hạn chế. Vì vậy, hãy tham khảo các loại tài liệu đi kèm mainboard hiện tại nhằm tìm ra các giới hạn nâng cấp nếu có trước khi mua một CPU mới.

8. Chuẩn bị cho tương lai:
Nếu không phải dân chơi máy tính, bạn chắc hẳn sẽ ít khi phải nâng cấp máy tính liên tục mà thực hiện theo chu kì nhất định (có thể 1 năm,2 năm hoặc lâu hơn thế). Chính vì vậy cần phải tính toán một chút cho tương lai. Mỗi một phiên bản ứng dụng mới sẽ đòi hỏi CPU mạnh mẽ hơn. Ví dụ đơn giản và dễ thấy nhất chính là Windows Vista đòi CPU tối thiểu 800MHz so với Windows XP chỉ 233Mhz, tương tự như vậy Office 2007 cũng yêu cầu cao hơn nhiều so với Office XP. Điều cần chú ý ở đây là khi mua CPU đừng để những phiên bản tiếp theo của những ứng dụng bạn ưa thích như game, phần mềm làm việc hay tiện ích làm bạn phải hối tiếc vì sao mình đã không chi thêm vài USD khi mua CPU trong kì nâng cấp trước ?.

9. Đừng quên hóa đơn tiền điện hàng tháng:
Một yếu tố không chỉ làm đau đầu các nhà sản xuất mà còn cả người tiêu dùng chính là chỉ số tiêu thụ điện của máy tính đang ngày càng tăng với tốc độ chóng mặt. Bạn có thể thừa sức chi tiền mua Core 2 Quad với chỉ số công suất 125W cũng như một cặp nVIDIA GeForce 8800GTX mới nhất để thỏa mãn đam mê game nhưng chúng sẽ cần bộ nguồn tối thiểu 650w để hoạt động được. Trong khi đó bạn không để ý rằng có khi chỉ cần Core 2 Duo E6700 và 1 card đơn là thừa đủ để chơi game bạn yêu thích rồi. Sự khác biệt về tiêu thụ điện năng sẽ được thấy rõ trong hóa đơn cuối tháng đặc biệt bạn thuộc nhóm người dùng bật máy 24/7 để tải Bittorrent hay Folding@Home. Nhìn chung, hãy nghĩ một chút về công suất tiêu thụ điện của CPU trước khi đưa ra quyết định mua sắm.

10. Cân bằng, cân bằng và cân bằng !:
Mặc dù đã đề cập tới trong bài viết nhưng vấn đề cân bằng vẫn phải nêu bật là một trong mười điểm bạn phải chú ý vì CPU không phải là thứ duy nhất quyết định tới hiệu quả làm việc của toàn bộ hệ thống máy tính. Biên soạn Video sẽ cần cả card đồ họa, CPU và RAM mạnh. Trong khi duyệt WEB, soạn thảo và chỉnh sửa ảnh nghiệp dư có thể chung sống tốt với giải pháp đồ họa tích hợp và CPU loại trung bình. Vì thế, cân bằng được các yếu tố trong hệ thống sẽ giúp bạn tối ưu hóa được tỉ lệ giá thành/hiệu năng đối với từng linh kiện chủ chốt trong đó có CPU. Nếu như mỗi thành phần đều hoạt đồng hài hòa với các đồng nghiệp khác, máy tính sẽ hoạt động trơn tru và đúng với hiệu năng đáng phải có, nếu không, chúng sẽ phải chờ đợi lẫn nhau rất lãng phí.