Đã có dịch vụ Osin theo giờ???

Họ có thể là những bà, những cô từ quê ra tỉnh. Họ cũng có thể là SV hay những cô cử vừa ra trường... Dù có hoàn cảnh, địa vị xã hội khác nhau nhưng tất cả đều tựu chung một công việc là đi lau chùi nhà cửa, bếp núc trong gia đình hay dọn dẹp vǎn phòng, công sở... để kiếm sống. Và họ đều được gọi chung một cái tên là: Osin theo giờ.


Từ "nghiệp dư".

Trong thế giới của những người giúp việc theo giờ cũng có sự phân chia: "nghiệp dư" và "chuyên nghiệp". "Nghiệp dư" là từ chỉ những người làm việc tự do, không thuộc sự quản lý của một trung tâm giới thiệu việc làm nào. Những người này thường là các cô, các chị đã có tuổi từ mọi miền lên Hà Nội làm nhiều nghề kiếm sống: buôn bán đồng nát, cửu vạn, buôn hoa quả, rau... Qua việc tiếp xúc với nhiều người, họ đã tạo được những mối quan hệ quen biết. Lúc đầu chỉ là nhờ vả vài việc lặt vặt, sau thấy được việc, tin cậy thì thuê làm theo giờ có trả tiền. Từ đó, người nọ giới thiệu cho người kia, thế là hình thành thêm một loại hình người giúp việc mới là đi làm thuê theo giờ. Với chị Như (Nam Định), việc đi làm osin theo giờ cũng tình cờ như vậy. Chị ra Hà Nội từ nǎm 1991. Lúc đầu, chị cùng mấy chị em đi làm cửu vạn ở chợ đầu mối Long Biên. Sau một thời gian chuyển qua bán hoa quả rong. Đi đến đâu, chị cũng thấy mọi người vứt bừa bãi những thùng bìa các tông, giấy báo... liền xin. Thấy buôn bán đồng nát có lãi, chị bỏ hẳn nghề bán rau quả sang làm nghề đồng nát. Lúc đầu thì xin, sau mọi người không cho nữa thì mua. Có gia đình thì gói gém cẩn thận chỉ việc trả tiền mang đi, cũng có gia đình gọi chị vào để nhặt nhạnh. Sau khi chọn được hàng, chị lại xếp đồ cũ lại gọn gàng cho gia chủ. Vài lần như vậy, có gia đình đề nghị chị mỗi khi mua đồng nát thì dọn luôn nhà cửa và họ sẽ trả thêm tiền. Sau gia chủ thấy cần phải dọn nhà cửa thường xuyên hơn, họ đề nghị chị đến theo giờ cụ thể. Từ đó, ngoài việc đi mua đồng nát, chị kiêm luôn nghề giúp việc theo giờ. Nhờ thật thà, làm việc cẩn thận, sạch sẽ, chị được gia chủ giới thiệu cho bạn bè. Hiện nay, chị thường xuyên dọn nhà cho gần 10 gia đình. Đôi khi công việc nhiều, chị gọi thêm mấy chị cùng ở trọ đi cùng. Chị Như cho biết: Những gia đình làm thường xuyên thì giá là 3000đ/giờ còn với những nơi thỉnh thoảng mới đến dọn hoặc gọi đột xuất thì 5000đ/giờ - 7000đ/giờ. Làm như vậy không những được trả tiền ngay mà còn được sống thoải mái, không phụ thuộc vào gia đình chủ như những người làm 24/24 giờ.

Hiện tại, chỗ chị trọ có khoảng 30 người. Tất cả đều là người Xuân Trường (Nam Định). Theo lời chị Dung kể thì ở quê ruộng ít, không có nghề phụ nên hầu hết gia đình nào cũng chưa đến mùa đã hết thóc. Ban đầu một vài phụ nữ lên Hà Nội kiếm sống, thấy làm ǎn được, nhà nào cũng có người đi, thậm chí có nhà có cả bà, con và cháu cùng đi. Họ làm đủ thứ nghề. Đàn ông thì mua bàn là, quạt điện, tủ lạnh hoặc đi làm cửu vạn. Trẻ thì đi đánh giầy, bán báo. Còn chị em phụ nữ ngày thì mua bán đồng nát, tối thì đi giúp việc gia đình. Công việc chủ yếu của họ là dọn dẹp lau chùi nhà cửa, giặt quần áo... hoặc làm theo yêu cầu của chủ nhà. Với những người làm lâu nǎm như chị Như, chị Dung thì chủ yếu dọn cho gia đình quen biết, theo lịch thoả thuận từ trước. Còn với những người mới vào nghề, chưa có uy tín thì đâu gọi thì đi. Nhờ có công việc này mà thu nhập của các chị tương đối ổn định, trừ tiền ǎn, ở, mỗi tháng, chị Dung để dành được khoảng 800.000đ, những tháng cao điểm như tháng gần tết thì được nhiều hơn.

Tuy nhiên, gọi là "nghiệp dư" nhưng cũng có bí quyết nghề nghiệp. Theo lời chị Như thì tiêu chuẩn đầu tiên đối với người giúp việc là tính thật thà, tiếp đó là phải cẩn thận, sạch sẽ. Chị cho biết, hầu hết mọi gia đình đều không thích người làm đoảng tính, mồm mép ba hoa, bép xép. Nên với những người mới vào nghề, các chị thường phải cǎn dặn rất nhiều và cho đi theo vài buổi để học cách làm. Và ở chỗ trọ của chị Như cũng đã có người không trụ lại được với nghề này bởi tính bép xép, cẩu thả của mình.

Có thể nói, nghề giúp việc theo giờ đã đáp ứng được nhu cầu dọn dẹp nhà cửa của những gia đình không có nhiều thời gian dành cho công này. Và nó cũng đã giúp cho gia đình chị Như, chị Dung và nhiều gia đình khác ổn định cuộc sống, con cái được học hành.

Đến "chuyên nghiệp".

Nắm bắt được nhu cầu này, nhiều trung tâm giới thiệu việc làm đã mở các dịch vụ cho thuê người giúp việc. Lần theo dòng quảng cáo đầy hấp dẫn về việc cung cấp người giúp việc tốt nhất, chúng tôi tìm đến doanh nghiệp Gia Linh (Đống Đa). Sau mấy lần nhấn chuông, một chị giọng ngái ngủ ra mở cửa. Cǎn phòng làm việc tối om, vừa định bước vào thì chị ta liền mời chúng tôi ra ngoài đường nói chuyện. Sau khi biết chúng tôi có ý định thuê một người giúp việc theo giờ, khuôn mặt chị ta tươi tỉnh hẳn lên và bắt đầu quảng cáo độ tin cậy, tính chuyên nghiệp của nhân viên. Qua tìm hiểu được biết, tính chuyên nghiệp được thể hiện bằng việc những nhân viên này phải có hộ khẩu ở Hà Nội, ưu tiên SV hoặc những người vừa ra trường... nên hầu hết có trình độ học vấn. Và trước khi đi làm, các nhân viên được "đào tạo" khoảng 2 tiếng. Nội dung buổi học xoay quanh vấn đề xử lý vết bẩn của đồ dùng gia đình. Chị ta đảm bảo buổi đầu sẽ có người đi cùng để hướng dẫn nhân viên. Khi được hỏi về trách nhiệm của công ty với gia chủ như thế nào khi người lao động có sai sót thì chị ta lờ đi và luôn miệng khẳng định với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp của công ty thì chuyện đó không bao giờ xảy ra. Nhưng khi chúng tôi nêu ra vài trường hợp cụ thể: thường xuyên làm hỏng đồ, đi làm không đúng giờ, hay ǎn cắp vặt...chị ta trả lời qua quýt đó là việc của gia chủ và người lao động, công ty chỉ có nhiệm vụ cung cấp người.

Bên cạnh những gia đình có nhu cầu thực sự, hiện nay, thuê osin theo giờ còn là mốt của nhà giàu. Nhà có tiệc gọi người đến rửa bát đĩa, nấu nướng. Sau bữa tiệc lại có người đến rửa bát, dọn dẹp nhà cửa. Đi picnic không muốn con theo cũng có thể mang con đi gửi hoặc gọi người đến trông hoặc đi du lịch, muốn tham gia tour thám hiểm, tham gia các trò chơi cùng bạn bè đều có thể thuê osin đi cùng để trông con. Theo lời chị nhân viên công ty Minh Nguyên (Ba Đình) cho biết: Ngoài dịch vụ cung cấp osin theo giờ, công ty còn có dịch vụ trông trẻ tại vǎn phòng, ở nhà và đặc biệt, trông trẻ tại bất kỳ địa điểm nào mà gia chủ yêu cầu: tại sân golf, nhà hàng, khách sạn... Giá cả của loại dịch vụ này theo lời chị nhân viên nọ là rẻ: trông tại phòng chơi: 20.000đ/giờ/trẻ, tại nhà: 30.000đ/giờ/2trẻ, tại các địa điểm khác: 50.000đ/giờ/2 trẻ và càng ở xa (trung tâm thành phố) gia chủ càng phải trả nhiều tiền.

Số tiền trả cho dịch vụ trên quả là rẻ đối với những gia đình khá giả còn với những người lao động bình thường, đây là cả một vấn đề.

Những bất trắc cho cả 2 bên

Những bất trắc có thể xảy ra cả với gia chủ và người lao động. Người giúp việc có thể làm không sạch sẽ, làm hư, mất đồ hoặc người lao động có thể bị gia chủ lợi dụng bắt làm nhiều việc, quá giờ, hoặc quỵt lương, chửi bới... Bác Hoa (Đống Đa) kể: Mấy lần vào mua báo thấy hiền lành, chịu khó liền nhờ đến dọn nhà hộ. Được mấy hôm đầu làm sạch sẽ. Mấy hôm sau, tự nhiên bà giúp việc mang theo 4 người bảo làm cho nhanh, không ngờ lúc lên kiểm tra, mở cửa thấy mấy bà nằm lǎn ra ngủ, quạt quay vù vù. Bác liền gọi xuống trả tiền và lần sau không dám gọi đến nữa.

Với những người lao động cũng có không ít những bắt trắc xảy ra. Chị Hường, trọ cùng chỗ với chị Dung, chị Như, được giới thiệu đến làm cho một gia đình ở Trung Tự. Do có người giới thiệu nên hai bên chỉ làm hợp đồng miệng với nhau về nội dung công việc cũng như thù lao. Buổi đầu, gia chủ trả sòng phẳng, đến mấy buổi sau, lấy cớ đang đầu tháng trả tiền rất đen. Đợi đến cuối tháng, sau mấy lần nhắc vẫn không thấy gia chủ nói gì, chị Hường nghỉ làm liền bị chủ nhà kéo theo một đám người đến tận chỗ trọ của chị chửi bới, vu cho chị ǎn cắp tiền... May mà có mọi người can ngǎn nên chị tránh được trận đòn của nhóm người trên. Từ đó, chị bỏ nghề làm osin theo giờ và cũng không dám bén mảng đến khu Trung Tự nữa. Còn với Mến vẫn ấm ức vì bị công ty ǎn quỵt tiền. Sau 5 tháng đi làm, Mến phát hiện ra mình đã bị công ty ǎn chặn hơn một nửa số tiền gia chủ trả. Mến chỉ được công ty trả: 10.000đ/3giờ đầu và 5000đ cho mỗi tiếng tiếp theo trong khi đó công ty thu của mỗi gia đình là 7000đ-10.000đ/tiếng. Đấy là chưa kể đến 3 tháng gần đây Mến mới được lĩnh lương vì chưa đủ số buổi đi làm trong tháng. Hiện nay, Mến đã tìm được công việc khác có thu nhập ổn định hơn.

Còn rất nhiều trường hợp cả gia chủ lẫn người làm đều gặp những chuyện chẳng lành, chỉ có những trung tâm môi giới việc làm là ung dung hưởng thụ những khoản tiền lớn mà người lao động và gia chủ phải bỏ ra. "Chúng tôi cũng muốn có hợp đồng lao động nhưng chẳng biết phải làm thế nào, ở đâu", chị Như tâm sự.

Đã đến lúc các cơ quan phải có vǎn bản pháp lý quy định rõ trách nhiệm, mối ràng buộc của trung tâm giới thiệu việc làm, người lao động và gia chủ để những người lao động và người thuê không phải chịu những thiệt thòi như hiện nay.