Hỏi về bệnh u xơ tử cung ?

U xơ tử cung ( UXTC ) là một khối u lành tính do sự phát triển, tăng sinh quá mức cơ trơn của tử cung và được bao bọc bởi một lớp vỏ xơ ở bên ngoài hoặc khi to thì có nhiều sợi cơ trơn của tử cung đã thoái hoá biến thành những sợi xơ xen lẫn vào tổ chức cơ trơn của tử cung.

Tại sao lại bị u xơ tử cung?

Cho đến nay, nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa biết rõ, nhưng người ta thấy hình như sự phát triển của UXTC liên quan đến nồng độ estrogen, vì dùng  estrogen liều cao trên thực nghiệm đã gây ra khối u tử cung. Bệnh cũng thường gặp ở người cường estrogen.  Những người điều trị estrogen làm cho nhân xơ phát triển. Sau mãn kinh, kích thước u xơ thường nhỏ lại, thậm chí những khối u có kích thước nhỏ có thể tự tiêu đi.  Những người điều trị progesteron làm cho u xơ nhỏ lại hoặc chậm phát triển. U xơ tử cung bao gồm:

- UXTC dưới niêm mạc: là những u xơ có nguồn gốc từ lớp cơ nhưng phát triển dần vào buồng tử cung, nếu có cuống dài thì gọi là políp...

- U xơ cơ hay là u kẽ: vị trí khối u nằm trong thành của tử cung, ở giữa các lớp cơ, làm cho  tử cung to lên, gồ ghề, có khi phát triển vào túi cùng sau sẽ gây chèn ép vào bàng quang hay trực tràng, nhưng không hoặc ít gây  chảy máu nên bệnh nhân thường được chẩn đoán muộn.

- UXTC dưới phúc mạc: là những nhân xơ từ thành tử cung phát triển vào ổ bụng, và có cuống. Cuống dài hay ngắn phụ thuộc vào từng khối nhân xơ. Nếu cuống dài có thể gây xoắn và phải xử trí cấp cứu.

 UXTC có  từ một cho đến vài nhân, nhưng cũng có khi tới chục nhân, kích thước từ vài mi - li - mét tới 20 - 30  cm,  nặng từ  vài gam cho đến hàng vài ki lô gam tuỳ thuộc từng khối u.

Biểu hiện như thế nào?

Triệu chứng lâm sàng phụ thuộc vào thể loại, kích thước và vị trí của u xơ. Những u xơ nằm ở thành của tử cung thường là không có triệu chứng và chỉ được phát hiện một cách tình cờ hoặc là khi đã có biến chứng  với các biểu hiện:

- Ra khí hư: nhiều và  trong hoặc lẫn dịch nhầy và đôi khi loãng như nước, đặc biệt là khi cơ thể mệt  mỏi.

- Ra máu: là triệu chứng chính. Rối loạn kinh nguyệt là biểu hiện đầu tiên của ra máu. Kinh nguyệt vẫn đều và đúng ngày, nhưng lượng kinh nhiều, số ngày hành kinh bị kéo dài (rong kinh), sau đó ra máu liên tục không còn phụ thuộc vào chu kỳ kinh nữa và gọi là rong huyết. Ra máu kéo dài làm  bệnh nhân bị thiếu máu trường diễn gây nên thiếu máu nhược sắc. Cũng có trường hợp chảy máu nhiều khi hành kinh gây mất máu cấp, đe doạ tới tính mạng bệnh nhân.

- Đau bụng: thông thường bệnh nhân đau bụng khi hành kinh là vì u xơ cản trở hướng lan của cơn co nên  tử cung tăng co bóp để tống máu ra ngoài. Mỗi khi đau trội lên thì máu kinh lại ra nhiều hơn do tử cung co mạnh để vượt sự cản trở của u xơ. Nhưng cũng có khi bệnh nhân cảm giác tức, hoặc nặng vùng hạ vị khi làm việc nặng hoặc ở tư thế đứng, khi nằm nghỉ thì đỡ. Khi khối u lớn, chèn ép vào các tạng xung quanh sẽ gây đau liên tục. Nếu chèn ép vào trực tràng sẽ gây táo bón hoặc không đại tiện được. Nếu chèn ép vào bàng quang gây bí đái hoặc đái khó.

Có thể phát hiện UXTC bằng  siêu âm hay chụp tử cung có chuẩn bị sẽ cho những hình ảnh điển hình của u xơ. Ngày nay, siêu âm là một trong những xét nghiệm chính để chẩn đoán UXTC vì tính phổ biến, nhanh, đơn giản. Siêu âm có thể cho thấy một hoặc nhiều nhân xơ.

Và biến chứng

+ Chảy máu: nguyên nhân chảy máu nhiều khi hành kinh có thể là bong niêm mạc không đều, rối loạn cơn co tử cung, đờ tử cung.

+ Xoắn cuống nhân xơ là biến chứng của nhân xơ có cuống dài. Triệu chứng giống như một u nang buồng trứng xoắn với biểu hiện là bệnh nhân đau đột ngột ở vùng hạ vị rồi tăng lên dần, buồn nôn và nôn, nếu muộn sẽ có phản ứng của phúc mạc. Nếu không được xử trí kịp thời sẽ gây choáng và truỵ mạch.

Xử trí là phải mổ cấp cứu, cắt bỏ khối nhân xơ bị xoắn. Không được tháo xoắn trước khi cắt bỏ u xơ. Việc cắt tử cung tuỳ thuộc vào tình trạng tử cung và nhu cầu về sinh con của bệnh nhân.

+  Nhiễm khuẩn và hoại tử nhân xơ.

+ Ung thư hoá (rất hiếm gặp).

+ Biến chứng chèn ép: khối u to sẽ chèn ép vào bàng quang gây bí đái, chèn ép vào niệu quản, gây ứ nước bể thận, sẽ gây viêm thận mãn tính. Nếu chèn ép vào trực tràng sẽ gây táo bón dần dần sự chèn ép tăng lên sẽ gây tắc ruột.

U xơ tử cung ảnh hưởng nhiều tới quá trình thai nghén như gây vô sinh,  sảy thai, đẻ non , rối loạn cơn co hay cản trở cuộc chuyển dạ phải mổ lấy thai. Sau sổ rau gây đờ tử cung làm chảy máu.

Ðiều trị u xơ tử cung

Trong những trường hợp chảy máu nhiều (băng huyết), bệnh nhân phải vào viện và phải được cầm máu. Nếu không cầm được máu, phải nạo hút buồng tử cung để niêm mạc bong hoàn toàn, mặt khác buồng tử cung nhỏ lại, tử cung co hồi tốt hơn sẽ cầm máu. Nếu chảy máu nhiều gây thiếu máu, phải truyền máu và xử trí như trên. Nếu vẫn không cầm được máu phải mổ cấp cứu, cắt tử cung bán phần.

Những trường hợp mổ lấy thai: chỉ nên cắt tử cung bán phần nếu khối nhân xơ to, hoặc cắt khối nhân xơ có cuống hoặc bóc nhân xơ nhỏ, đường kính 2-3cm, không bóc những nhân xơ to vì nguy cơ chảy máu và nhiễm khuẩn sau mổ.

Điều trị nội khoa chỉ định cho những trường hợp nhân xơ nhỏ, có kích thước nhỏ dưới 5cm. Có thể dùng các thuốc như: orgametril (uống từ ngày thứ 16 của vòng kinh, uống liền 6 tháng và kiểm tra kích thước của khối u xem có nhỏ lại không), noristera tiêm bắp 3 tháng một lần, dùng vài đợt, depo-Provera hoặc DMPA tiêm bắp 3 tháng một lần (dùng vài đợt). Sau đó kiểm tra kích thước của nhân xơ.

Điều trị ngoại khoa: bóc tách nhân xơ khi bệnh nhân còn nhu cầu có con. Cắt tử cung bán phần khi khối nhân xơ to, hoặc quá dính mà nếu cắt tử cung hoàn toàn có nguy cơ  tổn thương đến tiết niệu và trực tràng, nhưng CTC phải tốt, không có nguy cơ bị ung thư CTC. Cắt tử cung hoàn toàn cho những người tuổi từ 45 trở lên hoặc những người tuổi còn trẻ nhưng CTC có tổn thương xấu. Việc để lại buồng trứng tuỳ thuộc vào tình trạng giải phẫu của buồng trứng và tuổi của bệnh nhân.

chuyên gia phòng khám đa khoa 59 Khương Trung

địa chỉ: 59 Khương Trung - Thanh Xuân - Hà Nội

Điện thoại: 0438.288.288

website:http://phongkhamkhuongtrung.com.vn

Theo mình bạn nên khám và nghe lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa, bạn khám ở bệnh viện Phụ sản ý.

Lời khuyên thứ nhất: Lắng nghe những biểu hiện ban đầu

Triệu chứng đầu tiên của UXTC là ra khí hư nhiều do niệm mạc tử cung bị kích thích (dịch này thường trong, đôi khi lonãg như nước và ngày một nhiều hơn). Tiếp đó, bệnh nhân bị rỗi loạn kinh nguyệt, thời gian hành kinh kéo dài hơn bình thường và bị đau bụng do tử cung co bóp mạnh để đẩy huýet kinh ra ngoài. Khi khối u xơ đã lớn, huyết không ra theo chu kỳ nữa mà có thể xuất hiện bất cứ lúc nào khiến bệnh nhân xanh xao, mẹt mỏi. Và khi khói u lớn hơn chèn ép bàng quang có thể gây bí tiểu tiện hoặc táo bón và đau nếu u phát triển vào trực tràng.

Nhiều người có thể sờ thấy nhân xơ tử cứng chắc ở vùng bụng dưới vào ban đêm khi các cơ bụng được thả lỏng. Trường hợp nặng hơn là khi khối nhan xơ tạo thành polyp (bướu thịt) tụt vào âm đạo khiến bệnh nhân bị ra máu nhiều và có cảm giác vướng mỗi khi sinh hoạt tình dục. Cũng có nhiều trường hợp UXTC không có biểu hiện nào trong một thời gian rất dài, chỉ khi khối u đã lớn, bệnh nhận mới tự sờ thấy, hoặc bác sĩ phát hiện trong đợt khám phụ khoa định kỳ.

Lời khuyên thứ hai: Không chủ quan

UXTC là những khối u lành tính nên thường không gây nguy hiểm nếu được phát hiện sớm. Nhưng vì chủ quan, nhiều chị em không có thói quen khám phụ khoa định kỳ nên bệnh thường phát hiện muộn, khó điều trị và có thể gây các biến chứng, nhất là trong thai kỳ.

Những u xơ lớn lên có thể ép vào xương chậu gây cảm giác đau. Ngoài ra, chúng còn ép vào đường dẫn tiểu, làm sưng thận, hay ép vào bọng đái gây cảm gác luôn muốn đi tiểu.

Thai phụ có UXTC có thẻ bị sinh non, ngôi thai dễ bất thường, rau bám ở vị trí bất thường (rau tiền đạo, rau cài răng lược). Đồng thời, u xơ cũng kéo dài cơn chuyển dạ. Thậm chí, những khối u to, nằm ở vị trí "hiểm" có thể làm cho sản phụ không sinh được, phải mổ và có nguy cơ bị băng huyết cao hơn.

Trong thời kỳ hậu sản, thường là u xơ sẽ nhỏ lại, không gây biến chứng gì. Tuy nhiên, cũng có khi nó gây nhiễm khuản, nhất là đối với các u xơ dưới niêm mạc. Những u xơ có cuống đẽ gây biến chứng xoắn do ổ bụng rỗng đột ngột.

Ngoài ra, UCTC có thể gây hiếm muộn do làm thay đổi lớp nội mạc tử cung, không thuận lợi cho sự làm tổ của trứng khi tụ tinh. Nó cũng có thể chèn ép, làm gập vòi trứng hoặc làm bít lỗ cổ tử cung. Với những người đã mang thai, nó có thể làm sẩy thai liên tiếp do lớp nội mạc không phát triển đầy đủ, và do buồng tử cung bị chèn ép, không phát triẻn to ra được.

Lời khuyên thứ ba: Hiểu rõ bệnh để điều trị

Có hai phương pháp điều trị UXTC là điều trị nội khoa và phẫu thuật. Việc lựa chọn phương pháp nào phụ thuộc vào kích thước của khối u, tuổi và nhu cầu sinh con của người phụ nữ.

Những người bị đau bụng nhiều nhưng u xơ nhỏ (dưới 5cm), có nhu cầu sinh con được chỉ định dùng các loại thuốc progesteron trong sáu tháng đồng thời theo dõi chặt chẽ sự tiến triển của khối u. Những thuốc này sẽ làm kịch thích tố nữ ngưng đi, mãn kinh tạm thời. Trong thời gian đó, những u xơ này có thể giảm bớt, nhỏ đi từ 35-60%. Tuy nhiên, sau khi ngưng thuốc thì những cục xơ này sẽ phát triển trở lại. Vì vậy, sau sáu tháng, bệnh nhân phải khám và siêu âm đánh giá kích thước của u để bác sĩ có cách xử trí thích hợp.

Nếu khối u lớn hơn 5cm thì bắt buộc phải mổ bóc tách (vẫn bảo tồn tử cung), bệnh nhân vẫn có thể mang thai nhưng phải đợi ít nhất ba năm. Khi có thai, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ vì có nguy cơ vỡ tử cung, gây tử vong cho mẹ và thai nhi.

Nếu bệnh nhân đã nhiều tuổi, không muốn sinh con nữa, hoặc khối u quá lớn thì phải mổ cắt tử cung bán phần hoặc toàn phần bằng phương pháp mổ mở hay nội soi ỏ bụng hoặc nội soi qua "đường dưới". Trong trường hợp bệnh nhân không bị ra máu nhiều thì có thể áp dụng phương pháp sau: luồn một ống dẫn máu vào trong tĩnh mạch từ đùi lên, sau đó bỏ thuốc làm máu đông ngay ở những động mạch nuôi tử cung để máu vào tử cung giảm bớt, như vạy những u xơ này sẽ nhỏ đi bớt phần nào.

Những năm gần đây, Việt Nam đã điều trị UXTC bằng phương pháp tắc mạch. Phương pháp này được thực hiện trên máy chụp mạch kỹ thuật số DSA. Một ống thông nhỏ được đưa vào động mạch đùi bên phải, từ đó đi đến động mạch tử cung hai bên. Chất tắc mạch PVA được bơm qua ống thông làm tắc toàn bộ các mạch máu nuôi UXTC khiến khối u bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến hoại tử vô trùng. Từ đó chúng dần dần teo nhỏ trở thành sẹo không có mạch máu hoặc biến mất hoàn toàn.

Bệnh nhận có thể ra viện sau thực hiện kỹ thuật tắc mạch 1-2 ngày, cảm giác đau tức sau  3-5 ngày. Việc khám kiểm tra định kỳ được thực hiện ba tháng một lần trong vòng một năm sau điều trị.

Kết quả điều trị UXTC ở khoa Can thiệp tim mạch của Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108 cho thấy tỷ lệ thành công là 90-95 %; tỷ lệ tái phát nhân xơ sau ba năm chỉ là 1-2 % và chưa ghi nhận trường hợp nào bị tai biến, biến chứng nặng. Tuy nhiên, phương pháp này chống chỉ định cho nhóm bệnh nhân không có triệu chứng, khi nghi ngờ có thai khoặc viêm vòi trứng, các u xơ dưới thanh mạc có cuống hoặc kích thước lớn.