
Lưu ý khi ăn bột ngọt, bột nêm?

Bột ngọt, thực chất là một hóa chất với tên gọi Monosodium Glutamat “MSG”. Ðó là chất muối của acid glutamic, được sử dụng như tác nhân gây vị cho những thức ăn kém vị ngọt. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, nếu dùng bột ngọt nhiều quá thì chính glutamate ngoại sinh dư thừa này sẽ gây rối loạn hoạt động não, dẫn đến suy thoái não. Chưa kể gan và thận do phải làm việc cật lực để thải hồi độc chất acid amin này, dẫn đến bị suy yếu và gây nhiều rối loạn.
Bột ngọt tạo ra “ảo giác” có vị đặc biệt của thịt và nấm, làm hương vị các thức ăn trở nên ngọt ngào, hấp dẫn hơn. Nhưng nó không hề có giá trị dinh dưỡng, thậm chí còn gây hại nếu bị lạm dụng. Nhiều người giờ gần như không dùng bột ngọt trong nấu ăn. Bởi khi sử dụng, họ thường gặp các biểu hiện như căng thẳng, hoa mắt, nhức đầu, buồn nôn... Đây cũng được coi như là phản ứng dị ứng với bột ngọt.
Các nghiên cứu khác cũng khẳng định bột ngọt có thể gây thiệt hại cho các tế bào não và hệ thống thần kinh trung ương. Do đó, với những người dị ứng với bột ngọt cần cực kỳ cẩn thận để tránh tiêu thụ bột ngọt. Đặc biệt, đối với trẻ em, nên hạn chế tối đa sử dụng bột ngọt trong khẩu phần ăn. Phụ nữ mang thai cũng nên kiêng cữ dùng bột ngọt.

Hốt hoảng, chị K. gọi cho bác sĩ quen nhờ giúp đỡ. Vị bác sĩ sau khi nghe kể lại triệu chứng và món chị đã ăn (bún bò) đề nghị chị uống nhiều nước và nằm nghỉ. Khoảng 30 phút sau chị K. cảm thấy khỏe lại. Theo BS Trần Văn Ký (Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm VN), những trường hợp như chị K. không phải hiếm, do hiện nay có nhiều quán bán hàng ăn sáng hoặc quán lẩu... lạm dụng bột ngọt thay xương hầm, thịt hầm khiến nhiều người khi ăn vào bị phản ứng.
Những người sức khỏe khác nhau sẽ phản ứng khác nhau đối với bột ngọt. Người sức khỏe tốt thì quá trình phản ứng diễn ra âm thầm, người sức khỏe yếu sẽ phản ứng ra ngoài, với các dấu hiệu thường gặp là bị xây xẩm mặt mày, mỏi nhừ người; nặng hơn thì đỏ hết cả người, phải đi cấp cứu...
Cũng có trường hợp chủ quán ăn dùng “bột mềm” ướp thịt, với mục đích làm mềm thịt trước khi nấu nhằm giảm thời gian nấu nướng hoặc đánh lừa khách hàng đó là “thịt tơ”. Nếu ăn phải thịt ướp nhiều loại bột này, thực khách sẽ có cảm giác lạt miệng, nặng hơn thì bị tê môi, tê lưỡi; mất cảm giác ở môi, lưỡi trong vòng vài giờ hoặc có khi cả ngày...
Để “giải” bột ngọt, theo BS Ký, bệnh nhân nên uống nhiều nước hoặc nước chanh, nước trà... làm tăng tuần hoàn máu và lợi tiểu. Cách “giải” bột mềm cũng tương tự, tuy nhiên quá trình đào thải bột mềm diễn ra chậm hơn nên thời gian hồi phục sẽ lâu hơn, do đó nếu được thì nên tìm cách nôn ra hoặc đến bệnh viện để được can thiệp.
Hiện nay, do tâm lý e ngại bột ngọt, không ít người chuyển sang dùng hoàn toàn bột nêm. Nhưng liệu bột nêm có vô hại đối với sức khỏe? BS Đỗ Thị Ngọc Diệp - phó giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM - cho biết: cũng như bột ngọt, bột nêm là gia vị có thành phần chủ yếu là sodium glutamate (muối của axit glutamic, một axit amin cũng có trong cơ thể người), nhưng khác với bột ngọt có đến khoảng 98% là sodium glutamate, bột nêm chỉ có trên 50% sodium glutamate, còn lại là các thành phần khác như muối, đường, bột... Ăn quá nhiều muối sẽ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, có nguy cơ gây các bệnh tim mạch, cao huyết áp, bệnh thận, béo phì. Ngoài ra, ăn quá nhiều muối cũng gây hạn chế hấp thu canxi, dẫn đến nguy cơ loãng xương. “Do đó tránh lạm dụng bột nêm. Không ít người hiện nay khi ăn rất thích cho nhiều bột nêm mà không biết mình đã thêm nhiều muối vào bữa ăn” - BS Diệp nhắc nhở.