Nghe nói máy tính sẽ có đủ giác quan như người có đúng không?

Nghiên cứu “5 sáng tạo trong 5 năm tới” (IBM 5 in 5) vừa được IBM công bố hôm qua (3/1) dự đoán, thế giới sắp bước vào kỷ nguyên của các hệ thống “biết nhận thức”. Những cỗ máy này sẽ học, thích ứng, cảm nhận và trải nghiệm thế giới trong không gian thực, bắt chước các giác quan của con người theo cách riêng của chúng.

1. Chạm (Touch) là khả năng “chạm, sờ, cảm nhận” đồ vật thông qua màn hình điện thoại.

Hãy tưởng tượng bạn sẽ có thể sử dụng smartphone của mình để mua sắm váy cưới – bạn có thể cảm nhận được chất liệu xa-tanh hay lụa của chiếc váy, hoặc những lớp viền trên chiếc voan trùm đầu, tất cả đều hoàn toàn thông qua bề mặt của màn hình điện thoại. Hoặc cảm nhận về từng nét hoa văn trang trí, đường may của một chiếc chăn do một người thợ thủ công ở cách chúng ta nửa vòng trái đất làm ra… Trong vòng năm năm tới, nhiều ngành kinh tế, ví dụ như ngành bán lẻ, sẽ thay đổi nhờ khả năng “chạm” vào một sản phẩm trên chính các thiết bị di động.

2. Nhìn (Sight): Một điểm ảnh có ý nghĩa bằng hàng nghìn lời nói

Hiện tại, máy tính chỉ hiểu được các hình ảnh thông qua những ký tự mà chúng ta sử dụng để gắn nhãn (tag) hoặc đặt tiêu đề (title) cho chúng. Phần lớn thông tin – nội dung thực sự của hình ảnh – còn là một ẩn số.

Nhưng trong tương lai, các chức năng giống như bộ não của con người sẽ cho phép máy tính phân tích mọi thông tin ẩn trong môi trường hình ảnh. Điều đó sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với các ngành như y tế, bán lẻ hay nông nghiệp. Ví dụ, ngành y tế có thể khai thác khối lượng dữ liệu khổng lồ trên các ảnh chụp cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính, X-quang và siêu âm để nắm bắt thông tin gắn với một vấn đề giải phẫu hoặc bệnh học nhất định mà có thể bằng mắt thường, chúng ta khó có thể nhận thấy hoặc không nhìn thấy. Dựa vào hình ảnh, các hệ thống sẽ có thể nhìn và phân biệt được các tế bào mạnh khỏe với các tế bào bị bệnh và đối chiếu những thông tin đó với các hồ sơ bệnh án của bệnh nhân.

3. Nghe (Sound): Máy tính sẽ biết nghe những điều liên quan

Đã bao giờ bạn ước muốn là mình có thể khai thác thông tin từ những âm thanh xung quanh và có thể hiểu về những điều mà trẻ chưa thể nói ra chưa?

Trong vòng năm năm tới, một hệ thống phân tán của các thiết bị cảm biến thông minh sẽ có thể phát hiện các cấu phần của âm thanh như áp lực âm thanh, các rung động và sóng âm ở các tần số khác nhau. Nó sẽ giải nghĩa các thông tin đầu vào này và dự báo khi nào thì một cái cây sẽ bị đổ trong một khu rừng hoặc khi nào thì một vụ lở đất sẽ xảy ra…. Tương tự, hệ thống “Ngôn ngữ của trẻ sơ sinh” sẽ giúp cha mẹ hoặc bác sĩ biết là trẻ sơ sinh đang cố gắng truyền đạt điều gì. Các âm thanh có thể trở thành một nhân tố kích hoạt để giải nghĩa hành vi hoặc nhu cầu của một em bé.

4. Nếm (Taste): Những cảm biến vị giác công nghệ số sẽ giúp chúng ta ăn thông minh hơn

Điều gì sẽ đến nếu chúng ta có thể làm cho những thực phẩm có lợi cho sức khỏe trở nên ngon miệng nhờ việc sử dụng một thể loại hệ thống điện toán mới?

Các nhà nghiên cứu của IBM đang phát triển một hệ thống điện toán có thể thực sự trải nghiệm các mùi vị, được các đầu bếp sử dụng để tạo ra những công thức chế biến món ăn ngon miệng và hấp dẫn. Nó sẽ phân tích các thành phần thực phẩm đến cấp độ phân tử và hòa trộn các thành phần hóa học trong các loại thực phẩm khác nhau với ý thức về những mùi vị và gia vị được con người ưa thích. Bằng cách so sánh thông tin đó với hàng triệu công thức chế biến món ăn khác nhau, hệ thống sẽ có thể tạo ra một tổ hợp mùi vị mới, chẳng hạn như kết hợp giữa hạt dẻ sấy khô với các loại thực phẩm khác như là củ cải đường luộc, trứng cá tươi và thịt hun khói. Một hệ thống như vậy còn có thể được sử dụng để giúp chúng ta ăn uống lành mạnh hơn, tạo ra những tổ hợp mùi vị hấp dẫn giúp chúng ta có thể lựa chọn ăn món rau hầm thay vì khoai tây chiên.

Trong trường hợp của những người có nhu cầu ăn kiêng đặc biệt, như những người bị bệnh tiểu đường, máy tính có thể đưa ra những món ăn giúp kiểm soát hàm lượng đường huyết của họ, nhưng vẫn thỏa mãn được những “cái miệng sành ăn”.

5. Ngửi (Smell): Máy tính sẽ có thể ngửi được

Trong vòng năm năm tới, những bộ cảm biến tí hon trong máy tính hoặc điện thoại di động của bạn sẽ có thể phát hiện khi bạn bị cảm lạnh hoặc đang mắc các chứng bệnh khác. Bằng cách phân tích mùi, các biểu hiện sinh học và hàng nghìn phân tử trong hơi thở của một người, các bác sĩ sẽ giúp chẩn đoán và giám sát sự tấn công của các căn bệnh như suy giảm chức năng gan và thận, hen suyễn, tiểu đường hay động kinh khi có thể phân biệt được những mùi nào là bình thường và những mùi nào là bất thường.

Nhờ những tiến bộ mới về công nghệ cảm biến và truyền thông, cùng với các hệ thống có thể nhận thức, các thiết bị cảm biến có thể đo lường dữ liệu tại những địa điểm mà trước đây không thể thực hiện được. Ví dụ, các hệ thống máy tính có thể được sử dụng trong ngành nông nghiệp để “ngửi” hoặc phân tích điều kiện đất cho các mùa vụ. Trong các môi trường đô thị, công nghệ này sẽ được sử dụng để giám sát các vấn đề về di dân, vệ sinh và ô nhiễm – giúp các cơ quan của thành phố phát hiện các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên mất kiểm soát.