Thai phụ nên tự nguyện xét nghiệm HIV?

Một người nhiễm HIV nếu không điều trị sẽ diễn tiến qua ba giai đoạn:

1. Nhiễm trùng cấp: trong vòng 2-6 tuần sau khi HIV xâm nhập, virus phát triển nhanh chóng sinh sôi lan tràn khắp cơ thể. Số lượng tế bào miễn dịch giảm, nồng độ virus tăng cao trong máu và người nhiễm đã có thể là nguồn lây truyền nguy hiểm cho cộng đồng. Bệnh nhân có thể có các triệu chứng sốt, nhức đầu, mệt mỏi, phát ban…,đôi khi có biểu hiện viêm họng cùng đau cơ khớp. Nói chung các triệu chứng không điển hình.

2. Nhiễm trùng tiềm ẩn: nhiều tuần sau nhiễm HIV, người bệnh có đáp ứng miễn dịch với virus và các triệu chứng tạm thời biến mất. Tiếp theo sau là một giai đoạn không triệu chứng lâm sàng thường kéo dài trong nhiều năm.

3. Biểu hiện triệu chứng và tiến triển tới AIDS - hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải: virus tiếp tục sinh sôi và gây nhiễm các tế bào của hệ miễn dịch. Theo thời gian, thay đổi từ vài năm đến hơn 10 năm, hệ miễn dịch suy giảm và các bệnh nhiễm trùng cơ hội xuất hiện, bệnh lý ác tính, sốt sụt cân, tiêu chảy kéo dài.

Khi không có can thiệp nào ngăn ngừa lây truyền từ mẹ sang con, tỉ lệ lây truyền từ 15-40%.

Trong thai kỳ có ba thời điểm quan trọng liên quan tới lây truyền:

- Lây truyền trong tử cung: chiếm 30-50%

- Lây truyền trong lúc sinh chiếm 50-60%

- Lây truyền sau khi sinh chiếm 10-15%

Hiện tại chúng ta đã có những phác đồ điều trị dự phòng lây truyền mẹ-con giúp giảm rõ ràng tỉ lệ lây nhiễm HIV cho con.

Do đó, một công tác quan trọng trong chăm sóc thai sản là tham vấn trước và sau xét nhiễm tầm soát nhiễm HIV. Người phụ nữ nên được hiểu và chấp nhận “tự nguyện xét nghiệm tầm soát HIV”, từ đó việc can thiệp điều trị dự phòng sẽ thuận lợi hơn, thuốc sẽ được sử dụng cho cả mẹ và thai nhi.

Biểu hiện lâm sàng của nhiễm HIV ở trẻ có nhiều điểm khác biệt so với người lớn. Một phần do hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn chỉnh, một phần do trẻ nhận nhiều kháng thể bảo vệ từ mẹ truyền sang. Thông thường ở trẻ bị nhiễm HIV, triệu chứng lâm sàng xuất hiện vào tháng thứ 4 - 6 sau sinh; tuổi trung bình biểu hiện hội chứng AIDS là lúc 9 tháng tuổi. Việc chẩn đoán sớm nhiễm HIV của trẻ phải dựa vào xét nghiệm virus học chuyên biệt khá tốn kém, khó thực hiện thường quy.

Vấn đề của chị là lo lắng “bị phát hiện”, theo tôi chị nên bình tĩnh vì xét nghiệm tìm HIV không phải là xét nghiệm bắt buộc nhưng chúng ta nên tự nguyện xét nghiệm để:

- Chấp nhận và đối mặt với tình trạng nhiễm HIV

- Lập kế hoạch cho tương lai

- Biết các biện pháp để giảm hành vi nguy cơ

- Tiếp nhận các phác đồ điều trị dự phòng lây truyền mẹ-con