Em muốn được tư vấn về luật?

Đối với những kẻ cố tình trốn nợ thì hành trình của người đi đòi nợ thật sự là con đường gian nan, trở ngại. Theo quy định của pháp luật, khi nộp đơn khởi kiện, nguyên đơn có nghĩa vụ phải cung cấp tên và địa chỉ của người bị kiện (nơi đang sống, nơi đang thường xuyên sinh sống hay làm việc).

Điều này rất quan trọng vì liên quan đến thẩm quyền thụ lý vụ án theo lãnh thổ. Nếu người đi kiện không cung cấp được địa chỉ cụ thể của người bị kiện (người vay nợ) hoặc không biết họ hiện đang ở nơi nào để ghi trong đơn khởi kiện thì tòa án sẽ trả lại đơn kiện, từ chối thụ lý. Người đi kiện có thể thực hiện thủ tục thông báo tìm tin tức, địa chỉ của người bị kiện, nhưng việc này rất phức tạp và thường cũng không hiệu quả.

Có nhiều trường hợp người vay nợ không bỏ trốn nhưng vẫn tìm đủ mọi cách để trốn nợ, ví dụ: không nhận giấy triệu tập của tòa, nếu lỡ nhận thì sẽ không đến tòa; nếu đến tòa sẽ không nhận nợ; nếu phải nhận nợ thì xin hoãn xử; nếu phải xử thì kháng cáo lên tòa trên; nếu tòa trên xử phúc thẩm xong thì có khi... người vay nợ chẳng còn tài sản gì để thi hành án! Có nhiều chủ nợ theo đuổi vụ kiện cả mấy năm, mất khá nhiều thời gian, tiền bạc nhưng rốt cuộc chẳng thu lại được đồng nào. Đúng là tình cảnh “đem tiền sống đi đòi tiền chết “!

Thật ra khi người vay nợ tìm cách vay, mượn tiền hoặc tài sản của người khác rồi sau đó dùng thủ đoạn gian dối bỏ trốn nhằm mục đích chiếm đoạt, thì chủ nợ có thể tố cáo người vay nợ trước các cơ quan điều tra về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (điều 140 Bộ luật hình sự).

Tội này có khung hình phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm (tài sản bị chiếm đoạt có giá trị từ 1 triệu đồng đến dưới 5 triệu đồng...); từ 2-7 năm (tài sản có giá trị từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng...); 20 năm hoặc chung thân (khi tài sản có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên, hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng...). Tuy nhiên, trong thực tiễn cuộc sống, những vụ vay mượn nhau một vài triệu đồng rồi tránh mặt không trả thì nhiều lắm, cơ quan điều tra chắc cũng không đủ lực lượng để khởi tố bị can!

Vì vậy vẫn biết có vay thì có trả, không trả trước thì phải trả sau, nhưng trong tình hình thực thi pháp luật còn nhiều bất cập như hiện nay, những người cho vay, cho mượn (nhất là các ngân hàng, các công ty bán hàng qua đại lý...) khi quyết định ký hợp đồng hoặc đưa tiền cho ai vay mượn thì trước nhất nên nghĩ đến câu tục ngữ ông bà ta ngày xưa đã nhắc nhở: “chọn mặt gửi vàng“, ““trông giỏ bỏ thóc”!

Nếu trong đơn khởi kiện, người đi kiện có ghi đầy đủ, cụ thể và đúng địa chỉ của người bị kiện nhưng họ không có nơi cư trú ổn định, thường xuyên thay đổi nơi cư trú mà không thông báo địa chỉ mới cho người đi kiện, cho tòa án nhằm mục đích giấu địa chỉ, trốn tránh nghĩa vụ thì được coi là trường hợp người bị kiện cố tình giấu địa chỉ.

Trong trường hợp này tòa án vẫn tiến hành thụ lý đơn kiện và giải quyết vụ án theo thủ tục chung (điều 55 Bộ luật dân sự, điều 161 Bộ luật tố tụng dân sự, nghị quyết 02/2006/NQ-HĐTP).