Hội chứng thị giác do máy vi tính..???

Theo một số nghiên cứu tình trạng sức khỏe nhãn khoa tại Mỹ cho thấy, khoảng 3/4 số người thường xuyên sử dụng máy vi tính gặp các rối loạn chức năng của hệ thống thị giác, hay còn gọi là CVS, hội chứng thị giác do máy tính. Nếu bạn là người thường xuyên sử dụng máy vi tính, bạn có thể đã gặp phải một trong những rắc rối này.

Theo bác sĩ Nguyễn Thu Hiền, Phòng khám khúc xạ và kính tiếp xúc, bệnh viện mắt TW, hội chứng thị giác do máy tính (Computer Vision Syndrom-CVS) là hội chứng gây ra những rối loạn về thị giác do sử dụng máy tính liên tục, không nghỉ trên 2-3 giờ.

Biểu hiện là căng hay mỏi mắt, khô và rát mắt, chói sáng, nhìn mờ thoáng qua. Những triệu chứng tại mắt thường đi kèm với các rối loạn của cột sống như: đau lưng, mỏi cơ… Bác sĩ Hiền cho biết, hội chứng này đang gia tăng ở các thành phố lớn tại Việt Nam.

CVS - Computer Vision Syndrom

Các chuyên gia về nhãn khoa nhận định, có 4 nguyên nhân chính dẫn đến hội chứng thị giác do máy tính. Đó là do ít chớp mắt, làm giảm lượng nước mắt đến giác mạc, do quá nhiều ánh sáng chói hoặc ánh sáng phản xạ từ màn hình; do vị trí đặt màn hình không đúng hoặc mắt bạn có tật khúc xạ cần đeo kính hoặc thay kính mới.

Khi sử dụng máy tính, do mắt thường phải tập trung chú ý nhiều nên số lần chớp mắt giảm. Trung bình, mắt mỗi người chớp là 14 lần/phút; nhưng khi sử dụng máy tính, số lần chớp mắt chỉ còn 6-7 lần, tức là chỉ bằng một nửa so với yêu cầu. Chớp mắt có tác dụng trải đều nước mắt trên bề mặt nhãn cầu để mắt được trơn, trong sáng và loại bỏ những bụi bẩn bám trên bề mặt nhãn cầu.

Khi chớp mắt ít, mắt sẽ bị khô và mờ giống như kính xe hơi bị bám bụi nhiều mà không được lau rửa. Thứ hai là do sự phản chiếu ánh sáng. Sự phản chiếu ánh sáng xung quanh và ánh sáng từ màn hình cũng làm mắt mệt mỏi. Tác hại càng tăng khi màn hình máy tính chập chờn.

Nguyên nhân thứ ba là do chính màn hình của máy tính. Những mẫu tự và hình ảnh trên màn hình là tập hợp các chấm nhỏ được gọi là điểm ảnh, chứ không phải là một khối ảnh thuần nhất. Do đó não phải làm việc thường xuyên để hợp các điểm ảnh này thành hình ảnh của vật và làm cho mắt mệt mỏi. Nếu chất lượng máy tính không tốt, ánh sáng chập chờn và rung thì càng làm mắt mỏi mệt và căng thẳng.

Cuối cùng là điều kiện làm việc. Theo đánh giá của các chuyên gia nhãn khoa, điều kiện làm việc với máy tính tại các văn phòng hay tại nhà riêng hiện nay đều không tốt. Khoảng cách từ mắt đến máy tính quá gần, quá xa hay quá cao đều gây hại cho mắt, khiến mắt phải làm việc nhiều hơn, gây nên tình trạng mệt mỏi.

Tác hại là vậy nhưng cho đến nay, sự quan tâm của những người làm việc tại văn phòng đối với đôi mắt hầu như không có. Theo các bác sĩ nhãn khoa, nếu không quan tâm đến sự xuất hiện ban đầu của hội chứng này, mắt sẽ lâm vào tình trạng nghiêm trọng hơn như mắc tật khúc xạ. Tuy nhiên, hội chứng CVS nặng thường gây nhức mắt, nhức đầu cũng dễ bị nhầm lẫn với bệnh tăng nhãn áp (thiên đầu thống).

Điều trị theo hướng nào

Vậy hướng điều trị như thế nào để hạn chế thấp nhất hội chứng CVS? Câu trả lời là điều chỉnh lại tư thế làm việc, ánh sang phòng làm việc, của màn hình và thường xuyên cho mắt nghỉ ngơi. Bạn cũng nên dùng thêm kính bảo vệ mắt, thuốc nhỏ mắt dành riêng cho người sử dụng máy vi tính, dùng màn chắn sáng cho màn hình, kính chống chói và chống phản chiếu. Nếu mắt quá khô, có thể sử dụng nước mắt nhân tạo.

Nên ngồi cách màn hình vi tính 50-66 cm và đặt màn hình dưới tầm mắt khoảng 10-20 độ, không để tầm màn hình quá cao hoặc quá thấp hơn so với tầm mắt. Sắp xếp hợp lý nguồn ánh sáng, chọn những đồ nội thất không bị phản chiếu ánh sáng, giảm ánh sáng và sự chiếu sáng của màn hình máy tính. Chú ý đặt màn hình máy sao cho cùng bên với cửa sổ, sử dụng mành để che bớt ánh sáng.
Không để ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp lên màn hình và mắt vì sẽ gây chói mắt và giảm độ tương phản của màn hình. Nên sử dụng ánh sáng nhẹ khi làm việc trên máy tính có nền hình sẫm. Tắt bớt đèn trên trần nhà nếu quá sáng, còn trong trường hợp quá tối, có thể sử dụng một ngọn đèn bàn có chụp. Khi sử dụng đèn bàn, nên đặt đèn tại một vị trí sao cho ánh sáng không phản chiếu lên màn hình.

Nếu có điều kiện, nên chọn màn hình lớn, phẳng và dễ kiểm tra độ tương phản. Bạn cũng nên thường xuyên lau bụi cho màn hình vì bụi sẽ làm giảm tương phản của màn hình. Cỡ chứ và màu sắc của chữ cũng nên được điều chỉnh phù hợp với mắt. Việc chỉnh cỡ chữ của trang văn bản cũng giúp làm giảm những cố gắng gây mệt mỏi về thị giác.

Cỡ chữ lý tưởng là cỡ chữ gấp 3 lần cỡ chữ nhỏ nhất mà ta có thể đọc được. Muốn chỉnh được cỡ chữ này ta chỉ cần căn đừng xa máy tính một khoảng cách gấp 3 lần khoảng cách thông thường sử dụng máy và chỉnh cỡ chữ sao cho nhỏ nhất mà ta vãn có thể đọc được. Tốt nhất là ta nên chọn chữ đen trên nền trắng hoặc chữ đậm trên nền sáng.

Ta không nên chỉnh cho độ tương phản giữa chữ và nền quá kém hoặc đọc chữ trên một nền quá rối rắm sẽ dễ gây mệt mỏi về thị giác. Nếu bạn có tật khúc xạ, việc đầu tiên là bạn nên đeo kính khi sử dụng máy vi tính vì các tật khúc xạ như viễn thị, loạn thị hay cận thị nếu không được điều chỉnh sẽ dẫn đến nhức mỏi mắt nếu làm việc lâu trên màn hình. Dấu hiệu của tật khúc xạ là bạn nhìn mờ và hay mỏi mắt khi làm việc với máy vi tính.

Các dấu hiệu của CVS

- Mắt mỏi mệt, căng thẳng

- Cảm giác khô mắt, nóng mắt, dính mắt hay như có vật lạ ở mắt.

- Mắt nhìn loà, đôi khi nhức đầu hay đau trong hốc mắt

- Về lâu dài sẽ thấy đau cổ, đau lưng

Hội chứng thường xuất hiện vào buổi chiều, sau một ngày làm việc mệt mỏi, mắt phải thường xuyên tiếp cận nhiều với không khí.

Khi đó bạn nên đi đo mắt, các bác sĩ nhãn khoa và chỉnh quang viên sẽ đo mắt và cho bạn lời khuyên về việc đeo kính thích hợp. Nếu bạn ở tuổi lão thị (trên 40 tuổi) thì bạn càng cần phải dùng kính khi làm việc với máy tính.

Nhưng việc chọn kính cho người lão thì sử dụng máy tính hơi phức tạp vì màn hình máy tính nằm trong vùng thị giác trung gian chứ không phải ở thị giác gần hoặc thị giác xa.

Lúc này kính 2 tròng thông thường không phù hợp vì tròng dưới chỉ phục vụ cho thị giác gần, người đeo phải ngẩng đầu lên cao và sát vào màn hình mới thấy chữ do đó dễ gây mỏi cổ. Giải pháp thích hợp nhất là sử dụng kính đọc sách (1 tròng) khi làm việc với máy tính hoặc dùng loại kính chỉ dùng cho máy tính.

Tuy nhiên, giá thành của loại kính này khá cao. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng kính 3 tròng, nhưng kính này hơi hiếm trên thị trường Việt Nam.

Bạn cũng nên sắp xếp lại chỗ ngồi làm việc cho hợp lý để tránh đau đầu, mỏi cổ, mỏi gáy và mỏi vai. Bạn hãy để màn hình thẳng ngay trước mặt chứ đừng để lệch về một bên. Khi ngồi gần bạn nên chỉnh ghế sao cho 2 cẳng tay của bạn song song với nền nhà, 2 đùi vuông góc với cẳng chân và 2 bàn chân của bạn được đặt phẳng trên nền nhà. Bạn cũng nên nhớ luôn giữ thẳng lưng và 2 vai giữ ngang bằng. Nếu bạn sử dụng đồ kẹp hồ sơ dùng khi đánh máy thì kẹp này nên để càng sát màn hình càng tốt.