Thuốc Metadon có phải là thuốc chống tái nghiện không?

Methadone là gì?

 

Thanh Hóa: Làm lại cuộc đời từ điều trị Methadone

Thứ tư 20/06/2012 08:00

Nằm trong dự án “Phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam” do Ngân hàng Thế giới tài trợ tại Thanh Hóa, Chương trình điều trị Methadone đã mang lại hiệu quả tích cực trong công tác điều trị cho người cai nghiện, giúp nhiều người lầm lỡ có cơ hội làm lại cuộc đời.

Được triển khai thí điểm từ tháng 5/2011, tính đến nay, tổng số bệnh nhân hiện đang tham gia điều trị Methadone tại Cơ sở điều trị của Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS là 361 người, trong đó 246 bệnh nhân đang trong giai đoạn điều trị duy trì, 115 bệnh nhân đang trong giai đoạn dò liều.

Điều trị Methadone giúp nhiều người lầm lỡ làm lại cuộc đời.

Theo bác sĩ Hoàng Bình Yên, Trưởng Cơ sở điều trị Methadone tại Thanh Hóa cho biết, sau hơn 1 năm triển khai điều trị, chương trình đã đem lại những kết quả rất khả quan, mang lại nhiều lợi ích cho bản thân và gia đình bệnh nhân.

Đa phần bệnh nhân sau khi tham gia điều trị đã cải thiện rõ về sức khỏe, thay đổi rõ về ngoại hình, thể chất, giao tiếp tự tin, cải thiện mối quan hệ trong gia đình và ngoài xã hội.

Bác sĩ Yên cũng cho biết, tỷ lệ bệnh nhân có hành vi vi phạm pháp luật trước điều trị 35,4%, sau 12 tháng điều trị giảm xuống 1,3%. Tỷ lệ bệnh nhân ổn định liều có tham gia công việc giúp đỡ gia đình đạt 82%. Không phát hiện trường hợp nhiễm HIV mới trong số 331 bệnh nhân âm tính khi mới bắt đầu điều trị.

Anh Lê Ngọc Hoàng, 50 tuổi, là người nghiện đã điều trị Methadone được 4 tháng chia sẻ: Qua phương tiện thông tin đại chúng, tôi được biết và tìm đến cơ sở điều trị Methadone. Uống thuốc Methadone tôi đã không còn cảm giác thèm ma túy nữa. Tôi cảm thấy con người mình hoàn thiện trở lại đến 90%. Giờ tôi có thể làm kinh tế, giúp gia đình những công việc hàng ngày, cùng với uống thuốc chúng tôi được bác sĩ tư vấn, điều trị về tâm lý, tôi cũng đã giới thiệu cho những người bạn nghiện khác để họ có thể cai nghiện và có được cuộc sống gia đình ổn định.

Hiện Thanh Hóa mới chỉ có một cơ sở điều trị bằng Methadone với số lượng khiêm tốn. Trong khi đó, nhu cầu điều trị thay thế bằng Methadone thực tế cao hơn nhiều so với khả năng tiếp nhận của cơ sở.

Ông Nguyễn Bá Cẩn, Giám đốc Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS Thanh Hóa cho biết, hiện nay những người nghiện có nhu cầu điều trị thay thế bằng thuốc Methadone rất cao. Trung tâm đang đề xuất với Bộ Y tế mở thêm 5 cơ sở điều trị trong giai đoạn tới. Nếu được Bộ chấp thuận, theo lộ trình tới năm 2015 tỉnh Thanh Hóa sẽ có khoảng 2.200 người được điều trị thay thế bằng thuốc methadone.

Thùy Chi

Hiện nay trên thế giới có ba loại thuốc được dùng để cai nghiện ma túy, đó là: 1. Methadone: dùng liều uống từ 5-10mg mỗi lần, uống 2-3 lần/ngày và dùng trong hai ba ngày. Methadone được dùng giải độc cho người nghiện heroin. Sau một thời gian thay thế heroin, Methadone sẽ được ngưng dùng và gây hội chứng cai thuốc nhẹ nhàng mà người nghiện chấp nhận được. Dùng Methadone uống cai nghiện có lợi điểm là sẽ hạn chế sự lây lan HIV/AIDS. 2. Buprenorphine: được ghi nhận không gây tác dụng phụ ức chế hô hấp và rất ít gây nghiện, ít gây nghiện hơn cả Methadone. Buprenorphine hiện nay được sử dụng làm thuốc cai nghiện ma túy ở một số nước châu Âu. Dùng liều 6-8mg ngậm dưới lưỡi, Buprenorphine dùng làm thuốc cai nghiện tương đương với 60mg Methadone. 3. Naltrexone: đây là thuốc có tác dụng đối kháng và được dùng làm thuốc giải độc khi ngộ độc liều cao heroin (nhiều bệnh viện ở TP.HCM hiện dùng thuốc giải độc này ở cấp cứu ngộ độc heroin). Dùng bằng đường uống, Naltrexone hấp thu tốt và cho tác dụng kéo dài. Với liều 100mg, thời gian bán thải khoảng 14 giờ, Naltrexone khóa tất cả tác dụng của việc tiêm heroin hoặc hít heroin đến 48 giờ. Ở nước ta, từ năm 2000 ở một số nơi như TP.HCM đã đặt vấn đề dùng Methadone để cai nghiện ma túy. Rất gần đây, một số nơi ở miền Bắc bắt đầu triển khai dùng Naltrexone để thay thế và duy trì trị cai nghiện heroin. Ở một số nhà thuốc tại TP.HCM đã thấy có bán dược phẩm chứa Naltrexone. Xin được nhắc lại, các thuốc cai nghiện vừa kể người nghiện hoặc người thân của người nghiện không thể tự ý mua sử dụng. Bởi vì việc cai nghiện bằng thuốc phải theo đúng phác đồ dùng thuốc mà chỉ có bác sĩ điều trị mới am hiểu và hướng dẫn thực hiện. Nếu dùng sai có thể bị tai biến nguy hiểm do thuốc cai nghiện thực chất cũng bắt nguồn từ ma túy và cũng có các tác dụng phụ như ma túy. Người nghiện cần đến các trung tâm cai nghiện hoặc các phòng, đơn vị tham vấn sức khỏe cộng đồng để được tham vấn về vấn đề cai nghiện. Methadone được Bộ Y tế chọn làm chất thay thế cai nghiện nhờ các ưu điểm: Hấp thu qua đường uống nên giảm được nguy cơ lây nhiễm HIV và các bệnh lây qua đường máu khác; ít gây nghiện hơn ma túy và không đòi hỏi phải tăng liều, chỉ phải dùng 1 lần/ngày. Liệu pháp Methadone đã được áp dụng trên thế giới 40 năm nay và chứng tỏ có hiệu quả tốt. Chất này đã được Tổ chức Y tế Thế giới đưa vào danh mục thuốc thiết yếu. Methadone có tên gọi hóa học là 6 - (Dimethyl lamino) - 4,4 diphenylheptan-3-one với công thức phân tử C21H27NO. Ðây là một chất opioid tổng hợp. Cơ chế tác dụng của thuốc: Do Methadone có tác dụng lên các thụ thể trong não tương tự như morphin và heroin cho nên trong y khoa người ta dùng Methadone để điều trị các chứng đau mạn tính và cai nghiện ma túy. Ðiều trị thay thế Methadone nhằm làm cho người nghiện không lệ thuộc vào việc dùng chất ma túy bất hợp pháp, giảm tử vong liên quan ma túy và nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tiêm chích như HIV, viêm gan B, C. Ðáng chú ý, điều trị Methadone giúp cải thiện tình trạng sức khỏe; tạo điều kiện cho người nghiện có việc làm, giúp họ ổn định cuộc sống và có cơ hội tái hòa nhập với gia đình và cộng đồng. Lợi ích của điều trị bằng Methadone là sau một thời gian sử dụng, người nghiện ma túy có thể giảm liều và tiến tới ngừng sử dụng Methadone. Tuy nhiên, trong quá trình này, người nghiện vẫn xuất hiện hội chứng cai nghiện. Nhưng hội chứng này nhẹ hơn nhiều so với việc ngừng sử dụng heroin. Chúc bạn thành công.