Tôi hay bị những cơn đau tức ngực, làm thế nào để xử lý?

Nên đi khám ngay lập tức nếu những triệu chứng kể trên bởi đó là biểu hiện điển hình của người mắc bệnh tim. Thắt ngực - đau ngực khi ráng sức là một dấu hiệu cho thấy tim không được cung cấp đủ ôxy và dưỡng chất. Đó là bởi vì động mạch vành, đường ống vận chuyển máu tới cơ tim, đã bị tắc bởi mảng bám cholesterol. Những mảng bám cholesterol hình thành từ nhiều nguyên nhân trong đó có chế độ ăn quá bổ dưỡng, bệnh huyết áp cao, hút thuốc và gia đình từng có người bị bệnh (giống như trường hợp gia đình bạn).

Cơ tim hoạt động không ngừng nghỉ, thậm chí ngay cả khi bạn ngủ nó vẫn co bóp. Điều này sẽ giúp vận chuyển ôxy, năng lượng cũng như các chất thải trong máu tới những nơi cần thiết. Nếu lòng trong động mạch vành trở nên quá hẹp thì máu sẽ không thể đi qua, gây thiếu ôxy cho tim và cơ tim sẽ không thể hoạt động như bình thường, gây ra đau đớn.

Giống như những gì bạn đang trải qua, đau thắt ngực cũng có thể đi kèm với cảm giác buồn nôn hay thở dốc, đó là do tình trạng thiếu ôxy ở cơ tim. Đau thắt ngực thường xảy ra khi tim phải làm việc quá sức (ví như đang leo dốc) nhưng ngay cả khi không vận động, tim cũng có thể phải làm việc quá sức nếu cơ thể đang phải tiêu hóa một lượng lớn thực phẩm.

Điều đáng ngại là tình trạng thắt ngực có thể báo trước một cơn nhồi máu cơ tim. Điều này diễn ra nếu mảng bám cholesterol được bồi đắp. Các tiểu huyết cầu trở nên nhớp dính, tạo ra các cục máu đông. Nếu cục máu đông này đủ lớn, bị chặn lại ở nơi có mảng bám cholesterol, sẽ dẫn tới tình trạng tắc mạch máu. Ôxy không được vận chuyển tới cơ tim sẽ khiến cho một số cơ tim rơi vào tình trạng chết lâm sàng. Nếu nhiều cơ tim bị chết thì đó chính là tình trạng nhồi máu cơ tim.

Giải pháp lúc này là uống nửa viên aspirin (loại 300mg/viên) rồi tới phòng khám chuyên khoa ngay”. Aspirin có tác dụng giảm độ dính của các tiểu cầu, giảm nguy cơ hình thành các cục máu đông.

Biểu hiện lâm sàng của cơn đau thắt ngực

Vị trí đau thường sau xương ức, đột ngột làm bệnh nhân đang gắng sức phải ngừng lại ngay. Bệnh nhân có cảm giác tức ngực như có gì bóp, có gì đè chẹn sau xương ức hoặc phía bên quả tim. Hoặc đau lan lên hai vai, lên hai bên quai hàm dưới ra phía trong tay trái, lên cổ. Trường hợp không điển hình, cơn đau xuất hiện bên phải, ở vùng thượng vị mà có khi nhầm là cơn đau dạ dày cấp. Cũng có khi đau ở bả vai, cổ tay và cổ.

 Tính chất đau có khi như dao đâm hoặc trái lại không đau mà chỉ có cảm giác tức ngực, khó thở, nghẹn thở, có vật gì chèn ép ở cổ, bỏng rát ở trước tim, hướng lan cũng khác, có khi xuống thượng vị hoặc ra sau lưng. Người bệnh bồn chồn, hốt hoảng, lo sợ có cảm giác sắp chết đến nơi không dám cử động vì sợ cơn đau dữ dội thêm. Thời gian đau kéo dài từ vài giây đến 10, 15 phút.

 Nếu cơn đau kéo dài hơn nửa giờ phải coi chừng có thể bị nhồi máu cơ tim. Cơn đau khỏi rất nhanh, bệnh nhân có thể đi lại được bình thường nhưng nếu bệnh nhân gắng sức nữa cơn đau lại tái phát.

 Cơn đau có thể xuất hiện thưa hay mau, nhưng càng mau càng kéo dài thì tiên lượng càng xấu đi.

 Trong thời gian có cơn đau như trên, đôi khi nghe tiếng tim bình thường, huyết áp bình thường, không khó thở, không đánh trống ngực, duy chỉ có điện tim là thay đổi trên một số sóng như sóng T dẹt hay âm (ở 50% trường hợp).

 Nên làm gì khi có cơn đau thắt ngực?

 Khi đang đau, bệnh nhân cần phải đứng im, ngừng mọi cử động, nếu đang ở nhà hoặc không phải trong bệnh viện thì cần nằm yên, hoặc theo tư thế nửa nằm nửa ngồi, tránh di chuyển, thường chỉ nghỉ ngơi như vậy cũng có thể hết đau, nhưng nếu đau nặng lên thì cần phải dùng thuốc và đi bệnh viện ngay.

 Thuốc điều trị mỗi lần đau có thể ngậm nitroglycerin dưới lưỡi hoặc amyl nitrit (loại ống 1ml chứa 3 giọt), khi lên cơn chỉ việc bẻ một ống cho bọc vào miếng gạc để ngửi. Thuốc tác dụng nhanh nhưng hiệu lực cũng rất ngắn. Hiện nay có một số thuốc cũng tác dụng nhanh được đựng trong bình xịt, hoặc loại dán như dán cao vào vùng tim. Cơ chế tác dụng của chúng là giãn động mạch vành, nhưng cũng hạ huyết áp ngoại biên nên giảm công của tim và cũng làm giảm nhu cầu ôxy ở tim.

 Điều trị lâu dài bằng các loại thuốc giãn mạch khác như: lenitral, isosorbit, tildiem, vasterel... hoặc bằng phẫu thuật động mạch vành, khoét mảng xơ vữa động mạch, bắc cầu nối, nong động mạch vành.

 Lời khuyên dành cho người bệnh đau thắt ngực

 Người đau thắt ngực không cần nghỉ ngơi tuyệt đối nhưng cần hạn chế lao động chân tay và trí óc, tránh gắng sức, nhất là gắng sức đột ngột, đi bộ nhanh, lên dốc, lên cầu thang, ngược gió..., tránh lạnh, tránh gió lùa, không được tắm đêm, sống điều độ, có giờ giấc nghỉ ngơi, tránh làm việc ngay sau bữa ăn. Tập thể dục nhẹ, đi bộ ngắn và chậm nhưng không chơi thể thao nặng như tập tạ, karate, tennis, chú trọng giải trí, nghe nhạc...

 Không hút thuốc lá vì thuốc lá là nguyên nhân xuất hiện cơn đau, hạn chế cà phê đặc và nước chè đặc vì nó gây mất ngủ. Không nên ăn những bữa quá thịnh soạn, không uống rượu. Ăn hạn chế chất có nhiều lipid và cholesterol như mỡ động vật, bơ, lòng đỏ trứng, óc, gan, thận và nên dùng dầu thực vật thay mỡ động vật.

 Theo chúng tôi, bạn nên đi khám và làm các xét nghiệm nếu thấy cần thiết để giúp bạn tìm đúng căn nguyên gây cho bạn triệu chứng tức ngực, mệt mỏi, khó thở… từ đó các bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị cho bạn.