Xin cho biết một số khoảng cách cơ bản giữa người lái với các thành phần khác như tay lái chẳng hạn

Nhà thiết kế bố trí trong không gian sử dụng của người lái với các cơ cấu điều khiển của ô tô theo các mầu hình định sẵn, trong đó quan trọng nhất là việc bố trí ghế ngồi của người lái. Các khoảng cách này tuân thủ theo tiêu chuẩn quốc tế về hình mẫu mầu của người lái. Một vài khái niệm cơ bản giúp bạn tìm hiểu về các tiêu chuẩn này như sau:

Chỗ ngồi của lái xe được quan tâm về các phương diện:

- Đảm bảo không gian ghế ngồi,

- Đảm bảo khả năng quan sát,

- Đảm bảo khả năng điều khiển,

- Đảm bảo khả năng môI trường vi khí hậu,

- Đảm bảo tính an toàn thụ động.

Thiết kế ghế ngồi cho lái xe là nhiệm vụ quan trọng nhất trong an toàn chủ động. Các hình mẫu để thiết kế có thể là hình mẫu phẳng (2 chiều) hay hình mẫu không gian (3 chiều). Các hình mẫu này được thiết kế trên cơ sơ các số liệu thống kê của các vùng lãnh thổ mà ô tô sẽ được sử dụng và phân nhóm theo chiều cao. Các phần liên kết của hình mẫu có thể quay tương đối với các góc khác nhau.

Hình mẫu phẳng theo tiêu chuẩn VDI 2780 và SAE J833 với 3 nhóm kích thước chiều cao: 1500, 1650, 1849. Kích thước cơ bản cho theo bảng thông số bên cạnh. Các kích thước còn lại ghi trên hình vẽ.

5.jpg

Điểm quan trọng nhất của hình mẫu là điểm H. Khi xác định không gian cho người lái dùng hình mẫu này cần đặt điểm H đúng vị trí để xác định các thông số ghế ngồi của người lái.

Tư thế ghế ngồi cho người lái phụ thuộc vào loại ô tô thiết kế được thể hiện theo trên:

- ô tô con thể thao: TT,

- ô tô con thông dụng: OC,

- ô tô chở người: BU,

- ô tô vận tảI khác: VT.

Điểm F trên hình vẽ có ảnh hưởng tới toàn bộ vị trí của hình mẫu khi xác định nhất thiết phảI bố trí đúng là nơi gót chân của người láI đặt lên bàn đạp phanh và điểm này không di chuyển khi xác định các vị trí còn lại.

Điểm R là điểm thấp nhất của ghế ngồi để có thể tạo góc nghiêng của tấm tựa lưng. Các kích thước khác dựa trên hình mẫu để xác định. Điểm R có thể thay đổi tuỳ thuộc vào loại ô tô thiết kế.

Từ vị trí ghế ngối sẽ thiết kế các khoảng cách tương ứng. Khoảng cách từ vành lái tới người lái xe phụ thuộc vào: kích thước vành lái và các mẫu hình (trong đó có kích thước 1, 2 ở hình vẽ trên).

Bạn có thể tìm hiểu các vấn đề này qua; các tiêu chuẩn VDI 2780 và SAE J833 và cuốn “CƠ SỞ THIẾT KẾ Ô TÔ” năm 2006 của tác giả Nguyễn Khắc Trai NXB GTVT.