Căn bệnh Hà Lan ảnh hưởng tới các nước phát triển thế nào?

Căn bệnh Hà Lan (Dutch disease)

"Căn bệnh Hà Lan" là một thuật ngữ trong kinh tế học ra đời năm 1977 để mô tả sự suy giảm của khu vực sản xuất Hà Lan sau khi nước này tìm ra mỏ khí gas lớn. Từ đó về sau, thuật ngữ này được sử dụng để nói về mối quan hệ giữa việc phát hiện những nguồn tài nguyên thiên nhiên mới với sự tụt hậu của sản xuất trong nước của một quốc gia.

Theo lý thuyết thương mại quốc tế cổ điển, một quốc gia nên tập trung sản xuất vào những ngành nước đó có lợi thế so sánh, vì vậy, những nước có nguồn tài nguyên phong phú nên tập trung vào việc khai thác tài nguyên mà mình có. Điều này làm dịch chuyển các yếu tố lao động (vốn, lao động) từ các ngành sản xuất khác trong nước sang ngành khai thác tài nguyên. Do không còn được chú trọng đầu tư, các ngành sản xuất trong nước ngày càng tụt hậu về công nghệ, sản lượng, cầu về hàng hóa trong nước tăng và đẩy tỉ giá hối đoái thực tế lên cao.

"Căn bệnh Hà Lan" phát tác một khi nguồn tài nguyên trong nước đã cạn kiệt hoặc có sự biến động giảm giá tài nguyên trên thị trường thế giới. Khi đó việc khai thác tài nguyên để bán gặp khó khăn, các ngành sản xuất khác trong nước hầu như đã tê liệt vì tụt hậu kĩ thuật khi không được đầu tư trong một thời gian dài. Nền kinh tế lâm vào khủng hoảng.