Có cách nào chữa khỏi gai đốt cột sống không?

Bạn tham khảo bài báo sau nhé. Về cơ bản thì chưa có cách chữa khỏi bệnh bạn ạ.

Bác sĩ chuyên môn lão khoa Nguyễn Ý Đức sẽ trình bày về các phương cách chữa trị bệnh gai cột sống .
Bác sĩ Đức cũng sẽ cho biết những cảnh báo về thuốc viên hạt dưa mà nhiều người vẫn tin dùng mỗi khi bị đau nhức, cùng như những lời khuyên hữu ích giúp các bệnh nhân bị gai cột sống có thể tự chăm sóc mình tốt nhất, tránh để bệnh phát triển nặng nề hơn.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Khi điều trị thì thường thường người ta tập trung ở 3 điểm chính: (1) nguyên nhân gây ra cái gai, (2) điều trị dấu hiệu tức là sự đau, (3) điều trị sự hiện diện của gai.

Với cái nguyên nhân thì chúng ta biết rằng việc giảm cân để giảm sức nặng lên cơ thể là điểm quan hệ mà chúng ta cần phải làm; thứ hai nữa là tránh những va chạm, những chấn thương mà nó có thể ảnh hưởng thêm lên tình trạng của cái gai.

Về điều trị dấu hiệu, tức về vấn đề đau nhức, thì khi cái gai bắt đầu hành tức là nó gây ra viêm - sưng thì trong thời gian ngắn này chúng ta cần phải nghỉ ngơi, tại vì nếu chúng ta hoạt động, nếu chúng ta cử động thì sự viêm - sự sưng đó càng nhiều hơn và nó sẽ càng làm đau hơn.

Thế thì chúng ta có thể dùng nước đá để làm giảm cái đau; ngoài ra có những loại thuốc chống viêm không có steroid là những thứ thuốc rất công hiệu làm giảm những cơn đau, thí dụ Ibuprofen hoặc là Paracetamol. Ngoài ra vật lý trị liệu hoặc luyện tập cơ thể cũng giúp rất nhiều, giải toả những ảnh hưởng của gai. Trong một số trường hợp gọi là đau nhiều lắm thì bác sĩ có thể chích steroid tại chỗ để làm giảm viêm và giảm đau tại chỗ.

Hiện nay tại Việt Nam có rất nhiều loại thuốc chống đau hoặc do nhập cảng hoặc được sản xuất tại chỗ, trong đó người ta có pha thêm steroid trong đó. Tất nhiên là khi pha thêm steroid vào đó thì cái tác dụng chống viêm sẽ rất mau, nhưng mà thuốc đó có thể gây ra một số những tác dụng phụ rất nguy hiểm cho cơ thể.
BS Nguyễn Ý Đức

Điểm thứ ba tức là điều trị chính cái gai, trong trường hợp này thì bác sĩ có thể nghĩ đến vấn đề giải phẫu để cắt bỏ cái gai. Hiện thời phương pháp vi phẫu thuật rất là chính xác. Sau khi cắt đi thì cái gai có thể mất đi, tuy nhiên, khi cắt đi rồi thì cái gai có thể mọc trở lại. Về điểm này cần lưu ý là không phải cái gai nào cũng cắt bỏ, mà chỉ cắt bỏ khi được chỉ định hoặc khi gai chèn ép hệ thần kinh và gây các dấu hiệu như tê chân tay hoặc rối loạn đại tiểu tiện.
Phương pháp vật lý trị liệu

Trà Mi : Hồi nãy Bác Sĩ có nhắc tới phương pháp vật lý trị liệu thì cũng xin hỏi thăm Bác Sĩ là có một phương pháp dân gian mà thông dụng với người Việt Nam là châm cứu, thì không biết là gai cột sống mà đi châm cứu thì có giúp ích như thế nào không, thưa Bác Sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Thật tình ra nguyên tắc của châm cứu là dùng kim châm để kích thích hệ thần kinh, và theo như các cụ nói thì đây là sự điều chỉnh âm dương khí huyết trong cơ thể, thì trong trường hợp cái gai cột sống nằm ở chỗ đó thì thực tình châm cứu cũng không có ảnh hưởng gì.

Điểm thứ hai là khi cái gai đâm vào hệ thần kinh hoặc vào tuỷ sống gây ra những triệu chứng đau nhức thì châm cứu cũng không có tác dụng mấy, may ra có thể nó kích thích dây thần kinh tiết ra một hoá chất nào đó có thể làm giảm đau một phần nào.

Theo chúng tôi, châm cứu không có tác dụng gì nhiều. Tuy nhiên, những phương pháp, thí dụ xoa bóp, vật lý trị liệu, hoặc yoga thì cũng có hể làm giảm đau và cũng có thể áp dụng trong vấn đề gọi là trợ giúp cho việc điều trị gai cột sống.

Trà Mi : Nhiều bệnh nhân ngày nay có truyền tay nhau loại thuốc viên hình hạt dưa. Xem ra nhiều người tin lắm, tại vì uống vào là thấy hiệu quả liền, nhưng không biết về lâu về dài thì như thế nào. Xin Bác Sĩ cho biết lợi hai như thế nào khi sử dụng thuốc này.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Thực tình viên thuốc mà cô nói là viên thuốc hình hạt dưa thì đúng ra nó là thứ thuốc mà trong đó chất steroid là chất căn bản trong đó. Chúng ta biết rằng Steroid tức là loại thuốc có tác dụng chống viêm rất là mạnh và rất công hiệu để trị các bệnh viêm các tế bào, cũng như là trong trường hợp dị ứng.

Tuy nhiên, chúng tôi xin nhấn mạnh rằng những thứ thuốc Steroid như vậy có nhiều tác dụng không mong muốn, và nếu dùng không đúng cách và không có sự chỉ định của bác sĩ thì nó sẽ gây ra một số những tác dụng xấu rất có hại cho cơ thể, thí dụ như là trường hợp mục xương, thí dụ có thể đưa tới cao huyết áp, hoặc có thể gây ra phù nề và giữ nước ở trong cơ thể, cũng như ảnh hưởng tới một số sự cân bằng về các chất điện phân trong cơ thể.

Cũng xin phép lưu ý thêm với quý vị, hiện nay tại Việt Nam có rất nhiều loại thuốc chống đau hoặc do nhập cảng hoặc được sản xuất tại chỗ, trong đó người ta có pha thêm steroid trong đó. Tất nhiên là khi pha thêm steroid vào đó thì cái tác dụng chống viêm sẽ rất mau, nhưng mà thuốc đó có thể gây ra một số những tác dụng phụ rất nguy hiểm cho cơ thể. Cái vấn đề này thì Bộ Y Tế bên Việt Nam đã nhiều lần cảnh báo dân chúng.

Trà Mi : Dạ. Nói như vậy có nghĩa là chỉ làm giảm đau tức thì chớ không có hiệu quả chữa trị dứt điểm căn bệnh này, còn đem lại những cái bất lợi sau này, phải không Bác Sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Vâng. Thứ nhất là có thể làm giảm đau tức thì, đó là cái tác dụng mạnh của Steroid. Nhưng mà nếu không dùng theo đúng thời hạn hay đúng chỉ định của bác sĩ thì nó gây ra những hậu quả rất trầm trọng.

Chúng ta phải áp dụng phương pháp dinh dưỡng đầy đủ để xương cốt chúng ta mạnh mẽ, và thường xuyên vận động cơ thể, xương khớp, để cho sự thoái hoá ít khi xảy ra. Cố gắng giữ cho tinh thần thoải mái, nhẹ nhàng để làm giảm bớt căng thẳng cho cơ thể, và đó cũng là yếu tố giúp cho chúng ta giảm thiểu những rủi ro gây ra do bệnh gai cột sống.
BS Nguyễn Ý Đức

Vì vậy khi đi khám bác sĩ thì cũng ít khi nào bác sĩ cho sử dụng thuốc viên steroid mà thường thường các bác sĩ hay chích steroid ngay tại chỗ bị viêm sưng hay bị gai để làm giảm những trường hợp đau và sau đó sẽ tìm những biện pháp khác có thể điều chỉnh cái gai nếu cái gai đó đâm vào hoặc chèn ép hệ thần kinh hay những rễ thần kinh tuỷ sống.
Lời khuyên

Trà Mi : Vâng. Và bây giờ xin Bác Sĩ hướng dẫn một vài lời khuyên để bệnh nhân gai cột sồng có thể lưu ý tự chăm sóc mình một cách đúng đắn, tránh để cho bệnh phát triển nặng nề hơn, hoặc là tránh uống những loại thuốc có thể lợi bất cập hại cho sau này, thưa Bác Sĩ!

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Có nhiều nguyên nhân gây ra gai cột sống mà trong đó sự thoái hoá viêm khớp là điểm chính. Và để có thể tránh được những trường hợp đó thì ta nên tránh những va chạm, những sức ép vào cột sống.

Chúng ta phải áp dụng phương pháp dinh dưỡng đầy đủ để xương cốt chúng ta mạnh mẽ, và thường xuyên vận động cơ thể, xương khớp, để cho sự thoái hoá ít khi xảy ra. Cố gắng giữ cho tinh thần thoải mái, nhẹ nhàng để làm giảm bớt căng thẳng cho cơ thể, và đó cũng là yếu tố giúp cho chúng ta giảm thiểu những rủi ro gây ra do bệnh gai cột sống.

Trà Mi : Đó là đối với những người đã bị bệnh rồi, còn nếu chưa mắc bệnh thì có cách nào đề phòng để khỏi mắc bệnh gai cột sống không, thưa Bác Sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Thực tình cũng khó phòng được những trường hợp gai cột sống tại vì gai cột sống là một diễn biến hết sức bình thường của cơ thể con người. Hầu hết những người trên 60 tuổi thì thường thường đều có những gai cột sống đó, tại vì đó là một hình thức tự vệ của xương khi xương bị thoái hoá, bị già đi, tạo ra cái gai như vậy.

Hoặc có thể do sự làm việc hàng ngày của ta quá nặng nhọc khiến cho sức nặng đè lên cơ thể cũng tạo ra gai cột sống, thành thử có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới. Và chúng ta chỉ nhìn vào những yếu tố có thể gây ra những trường hợp thoái hoá cột sống, chúng ta tránh những trường hợp đó, tránh sức nặng cho cơ thể, tránh sự va chạm của cơ thể.

Trà Mi : Dạ. Từ đầu Bác Sĩ có nói là một trong những nguyên nhân có thể là do cách đi đứng, tư thế nằm ngồi không đúng, thì Bác Sĩ có lời khuyên nào ?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Vâng. Đây là điểm rất quan hệ là tại vì cột sống là một dãy mà trên dó có khoảng trên 30 đốt sống chồng lên nhau. Giữa các đốt sống này có những đĩa gọi là đĩa sụn hay đĩa liên sống.

Ngoài ra cột sống giữ thăng bằng được ở vị trí là nhờ có những dây chằng. Khi chúng ta ngồi ngay thẳng thì cột sống sẽ ngay thẳng, khi ta ngồi ngã nghiêng hoặc đi đứng xiêu vẹo thì cột sống cũng bị ảnh hưởng và nó sẽ nghiêng về một phía. Khi nghiêng về một phía như vậy thì những dây chằng cũng yếu đi và sẽ chùng ra, và lâu ngày thì dây chằng sẽ yếu và các phản ứng của cơ thể làm cho dây chằng dày lên để giữ cho cột sống được vững.

Với thời gian, trên dây chằng đó thì calcium sẽ tụ lên dây chằng đó và có thể đưa tới trường hợp mọc gai trên cột sống. Ngoài ra, vị thế không đúng như vậy cũng làm cho đốt sống thay đổi vị trí thường xuyên và sự thoái hoá sẽ thường xảy ra.

Trà Mi : Thế còn về tư thế ngủ thì như thế nào, thưa Bác Sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Các nhà y học nghĩ rằng khi nằm theo tư thế gọi là trẻ em nằm trong bụng mẹ, tức là nằm nghiêng co hai chân, thì là tư thế tương đối lành mạnh hơn cả, không gây ra ảnh hưởng gì trong việc tạo ra sức ép lên lá phổi cũng như trái tim .

Trà Mi : Bác Sĩ có lời khuyên nào dành cho những phụ nữ có thói quen mang giày cao gót?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Giày cao gót là vấn đề mà giới y khoa nhắc nhở. KHi đi giày cao gót thì bàn chân sẽ thẳng đứng lên và như vậy thì sức ép của toàn thân sẽ đè lên đầu ngón chân và bàn chân sẽ chịu ảnh hưởng rất nhiều, tức là sự thoái hoá xương sẽ diễn ra ở bàn chân.

Điểm thứ hai là khi đi giày cao gót như vậy thì dáng đi không được vững và cơ thể không giữ được thăng bằng mà sẽ bị nghiêng ngã, và tất nhiên là sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến cột sống. Đó cũng là yếu tố có thể đưa tới sự thoái hoá cột sống một cách dễ dàng. Thành ra xin quý vị phụ nữ lưu ý ở điểm này.

Trà Mi : Dạ vâng. Giữa cái lợi về thẩm mỹ và cái lợi về sức khoẻ lâu dài thì nên cân nhắc cẫn thận, phải không Bác Sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức : Dạ vâng.

Gai cột sống là sự phát triển thêm ra của xương trên thân đốt sống, đĩa sụn hay dây chằng quanh khớp. Nguy cơ mắc bệnh này tăng theo độ tuổi và nam bị nhiều hơn nữ.

Có 3 nguyên nhân chính dẫn đến gai cột sống:

Viêm khớp cột sống mãn tính: Quá trình viêm ảnh hưởng đến phần sụn đốt sống, lâu ngày phần sụn này bị hao mòn dần, khiến bề mặt trơn láng của nó trở nên thô ráp, xù xì và cuối cùng hai bề mặt xương tiếp xúc, cọ sát lên nhau. Đến lúc này, cơ thể sẽ có một quá trình tự điều chỉnh để khắc phục hiện tượng trên, nhưng kết quả của quá trình chỉnh sửa lại là sự hình thành gai xương. Do đó, có thể nói gai xương là một đáp ứng tự nhiên của cơ thể đối với phản ứng viêm.

Sự lắng đọng canxi ở các dây chằng, gân tiếp xúc với đốt sống: Trường hợp này thường gặp trong thoái hóa cột sống ở người lớn tuổi; đó là sự lắng đọng canxi dưới dạng calcipyrophosphat. Thoái hóa cột sống là một rối loạn có thể dẫn đến mất cấu trúc và chức năng bình thường của cột sống. Sự thoái hóa có thể xảy ra ở một trong các thành phần cấu tạo của cột sống: xương đốt sống, đĩa sụn, các dây chằng bám quanh khớp. Quá trình thoái hóa làm mất nước (chiếm 80% trong sụn) và biến đổi một số chất, làm sụn khớp dễ bị canxi hóa.

Chấn thương: Chấn thương làm hư hại xương hoặc khớp ở cột sống, và phản ứng của cơ thể để sửa chữa nơi bị tổn thương sẽ dẫn đến sự hình thành gai cột sống. Trong trường hợp này, gai cũng có thể hình thành từ sự lắng đọng canxi ở dây chằng đã dày lên do phản ứng viêm.

Nhiều người vẫn nghĩ gai có thể mọc rất dài và đâm vào tủy hoặc các thành phần khác... Thật ra, gai thường chỉ có chiều dài vài milimet. Phần lớn gai cột sống xuất hiện ở mặt trước và bên, hiếm khi mọc ở phía sau, do đó ít chèn ép vào tủy và rễ thần kinh.

Triệu chứng thường gặp khiến bệnh nhân phải đi khám là đau thắt lưng, đau vai hoặc cổ, lan xuống cánh tay, tê tay..., đôi khi làm giới hạn vận động ở cổ, vai, thắt lưng. Phần lớn gai cột sống gây đau do tiếp xúc với dây thần kinh hoặc các xương đốt sống khi cử động.

Khi được bác sĩ chẩn đoán gai cột sống, một số bệnh nhân thường nghĩ ngay đến việc mổ để cắt đi “cái gai” đáng ghét này! Nhưng thực tế việc điều trị bệnh gai cột sống thường nghiêng về bảo tồn. Những thuốc thường dùng là nhóm giảm đau kháng viêm không steroid, nhóm giãn cơ. Đôi khi người ta dùng một số dụng cụ nâng đỡ như nẹp cổ... để giảm bớt gánh nặng lên các đốt sống bị bệnh.

Các phương pháp điều trị hỗ trợ gồm châm cứu, vật lý trị liệu (giúp giảm đau và tăng vận động ở một số cơ khớp bị ảnh hưởng), tập thể dục đều đặn. Cần tránh những môn nặng bắt cột sống phải chịu một trọng lượng lớn như đẩy tạ, nhảy cao... Nên tập các môn thể thao dưới nước như bơi lội, aerobic để giúp giảm sức nặng của cơ thể.
Yoga cũng là một phương pháp giúp giảm trọng lượng cơ thể lên phần đốt sống bệnh, đồng thời làm thư giãn vùng cơ bị ảnh hưởng.

Bệnh nhân phải đảm bảo trọng lượng cơ thể vừa phải, tránh tăng trọng quá mức. Về chế độ ăn, một số nghiên cứu cho rằng nên thêm muối để giúp cơ thể tái hấp thu một phần canxi vào máu.

Phẫu thuật được đặt ra khi có sự chèn ép vào tủy, làm hẹp ống tủy hoặc các rễ thần kinh ở cột sống. Tuy nhiên, không phải cứ lấy gai đi là bệnh sẽ hết vĩnh viễn vì gai xương có thể mọc lại ở cùng vị trí cũ.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)

Bạn nên tập thể dục đều đặn, đi châm cứu, sử dụng đông y. Trước khi có thai nên tham vấn ở bác sỹ.