Dị tật tim bẩm sinh "còn ống động mạch"?

Trong cơ thể chúng ta có hai động mạch lớn xuất phát từ tim: động mạch phổi cắm vào tâm thất phải, nhận máu “đen” từ thất phải ra để đưa lên phổi trao đổi oxy và trở thành máu “đỏ” (máu nhiều oxy), máu đỏ sau đó sẽ trở về thất trái. Động mạch chủ cắm vào tâm thất trái, nhận máu “đỏ” từ thất trái ra đưa đi khắp nơi nuôi dưỡng cơ thể.

Trong thời kỳ phôi thai, do phổi chưa hoạt động, nên máu từ tâm thất phải đi lên động mạch phổi sẽ không được đưa tới phổi mà sẽ đi theo một “đường ống” nối từ động mạch phổi sang động mạch chủ, gọi là ống động mạch (ductus arteriosus) (hình vẽ minh họa). Sau khi em bé chào đời, do phổi bắt đầu hoạt động hô hấp nên ống động mạch sẽ tự động đóng lại để máu “đen” từ động mạch phổi được đưa lên phổi. Nếu ống động mạch này không chịu đóng lại thì ta có dị tật bẩm sinh gọi là “còn ống động mạch”.

Vì sau khi sinh, áp lực máu bên động mạch chủ mạnh hơn bên động mạch phổi, nên dòng máu chảy trong ống động mạch sẽ theo chiều từ động mạch chủ sang động mạch phổi (máu chảy theo hướng mũi tên xanh trong hình). Lượng máu lên phổi nhiều hơn bình thường (máu từ tim phải và một phần từ tim trái) làm cho trẻ bị khó thở và dễ viêm phổi. Về lâu dài trẻ sẽ bị suy dinh dưỡng, suy tim, tím tái và thiếu oxy.

Để chữa dứt bệnh này, chỉ có một cách duy nhất là “bít” ống động mạch lại. Trước đây các bác sĩ phải mở lồng ngực ra và buộc thắt “ống thông” lại. Gần đây, bằng kỹ thuật thông tim, các bác sĩ có thể bít được ống động mạch mà không cần phẫu thuật.

Tuy nhiên, không phải cứ phát hiện bệnh còn ống động mạch là phải bít ngay. Chỉ định bít ống động mạch được đặt ra khi trẻ có các biểu hiện sau:

- Suy tim sung huyết: khó thở khi hoạt động, khi ngủ mà điều trị thuốc không ổn định.

- Viêm phổi tái phát nhiều lần.

- Tăng áp lực động mạch phổi nặng: đo được bằng siêu âm tim, thông tim.

Do đó, nếu con chị không có các biểu hiện nêu trên thì chưa cần thiết phải phẫu thuật ngay. Tuy nhiên, chị phải đưa cháu đi khám tim mạch định kỳ (khoảng cách bao lâu tùy bác sĩ quyết định) tại các cơ sở có chuyên khoa tim mạch nhi để cháu được điều trị nâng đỡ và theo dõi sát, nhằm giải quyết bít lỗ thông sớm khi cần thiết.